Teknolojinin insan hayatındaki yeri ve önemi her geçen gün artıyor. Hal bu olunca teknolojinin sunduğu yenilikleri ve kolaylıkları doğru şekilde anlayıp analize etmek ve kullanmak da oldukça değerli bir hale geliyor. Sağlıktan eğitime, bankacılıktan eğlenceye kadar birçok alanda teknoloji sayesinde pratik çözümlerin sunulduğu bir dönemdeyiz. İstenilen bilgiye erişmek, sosyalleşmek, eğlenmek, yeni şeyler keşfetmek eskiye oranla artık çok kolay ancak teknolojik araçlar ne kadar doğru kullanılıyor? Ya da internet üzerinden ulaşılan bilgilerin doğru ve güvenilir olduğundan nasıl emin olabiliyorsunuz?
İşte tam da bu soruların cevabını ararken karşımıza dijital okuryazarlık kavramı çıkıyor. İş Bankası blog olarak bu yazımızda arama motorlarında da sık sık sorgulatılan “Dijital okuryazarlık nedir?”, “Dijital okuryazarlık neden gereklidir?”, “Dijital okuryazarlık türleri nelerdir?” konularına odaklanacağız.
Dijital Okuryazarlık Nedir?
Tek başına okuma ve yazma becerileri “Okuryazarlık” olarak tanımlanır. Okuryazar olmak kavramı çok eski yıllardan beri literatürde olan ve herkesin bildiği bir kavramdır. Karşınıza çıkan herhangi bir metni okuyabiliyor ve yazabiliyorsanız bu okuryazar olmanız için yeterlidir ancak “Dijital okuryazarlık” dediğimizde bu kadar basit bir süreç söz konusu değildir.
E-devlet üzerinden ihtiyacınız olan belgeyi almanız, eğitiminiz için gerekli bir makaleyi araştırıp okumanız, haber sitelerinde dolaşıp haber takip etmeniz, sosyal mecralar üzerinden video izlemeniz, dijital mecralar için kendi içeriklerinizi oluşturmanız, internet bankacılığı ya da mobil cihazınızdan bankacılık işlemlerinizi halletmeniz gibi internet üzerinden yaptığınız birçok eylem dijital okuryazarlık beceriniz ile doğrudan ya da dolaylı yoldan alakalıdır. Örneğin; İş Bankası
Dijital Bankacılık hizmeti sayesinde şubeye gitmeden bireysel ve ticari işlemlerinizi yapabilir, İş Bankası müşterisi olabilir, havale, EFT ve daha birçok işlemi kolaylıkla halledebilirsiniz.
Tüm bunları göz önünde bulundurarak; akıllı cihazların tümüyle birlikte anlama, analiz etme ve bilgiyi bulma becerilerini dijital okuryazarlık olarak tanımlayabiliriz.
Dijital Okuryazarlık Aşamaları
Dijital okuryazarlığı iyi analiz edebilmek için sınıflandırarak ilerlemek doğru ve pratik bir yöntemdir. Bu anlamda dijital okuryazarlık 3 aşamada ele alınabilir:
1- Doğru Kullanım
Teknolojik aletlere her geçen gün yenileri eklenirken mevcut teknolojik aletlerin de özellikleri gelişiyor. Kullanılan paneller değişiyor, yepyeni uygulamalar geliyor. Bu noktada bilgisayar, telefon ya da diğer akıllı cihazları doğru şekilde kullanmak ve dijital bilgilerini güncellemek de büyük önem taşıyor. Teknolojinin getirdiği her türlü donanıma hâkim olmak, e-posta, web tarayıcı kullanımında bulut ve bilgi işlem verilerine kadar birçok alanda yetkinlik sahibi olmak dijital okuryazarlığın doğru kullanım aşaması altında değerlendirilebilir.
2- Anlama
Dijital dünyada istediğimiz her şeyi yapabilmenin ilk aşaması doğru kullanımdır ancak en kritik aşama anlamadır. Dijital medyada süreçleri inceleyebilme, bilgiye ulaşma aşamalarını takip edebilme, eleştirel değerlendirme yapabilme süreçleri anlama aşaması ile ilgilidir. Anlama sürecinde bilgileri doğru analiz edebilir ve işe yarayan / yaramayan bilgileri ayırabiliriz.
3- Üretme ve Paylaşma
Dijital okuryazarlık sürecinin interaktif bir şekilde ilerleyebilmesi ve öğrenme / öğretme döngüsünün devam edebilmesi için üretme şarttır. Teknolojik donanımları doğru kullanan ve anlayabilenler sonrasında üretme aşamasında yer alabilirler. Çeşitli medya araçlarına içerik üretmek ve paylaşmak dijital okuryazarlık süreci için çok önemlidir. Bloglar, sosyal medyada üretilen içerikler, videolar üretme ve paylaşma aşaması için örnek gösterilebilir.
Dijital Okuryazarlık Neden Gereklidir?
Teknoloji artık hayatın her alanındadır. Teknolojiden bağımsız yaşamak neredeyse imkânsız demek yanlış olmaz. Bu nedenle kişisel olarak kendimizi geliştirmek, sosyalleşmek, çalışmak, eğitim almak, alışveriş yapmak gibi birçok ihtiyacımızı karşılayabilmek için
dahi teknolojik araçlara hâkim olmamız şarttır. Ayrıca dijital dünyada güvenilir adımlar atmak da dijital okuryazar olmayı gerektirir. Çünkü internette zaman geçirdiğiniz her saniye sizin dijital ayak iziniz olarak kaydedilir. Dijital ayak izi hakkında daha geniş bilgi için “
Dijital Ayak İzi Nedir?” blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Dijital dünyayı her noktasıyla analiz edebilmek, anlayabilmek, eleştirebilmek ve dijitalde üretebilmek için dijital okuryazarlık becerilerini geliştirmek oldukça önemlidir. Bunun için de öncelikle dijital araçların kullanımına hâkim olmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca dijitalde karşınıza çıkan bilgilerin kaynaklarını araştırmak, içeriklerin ne kadar güvenilir olduğunu tespit edebilmek de dijital okuryazarlık açısından değerlidir.
“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir."