Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte pek çok işlem dijital ortama taşınmış, bu da bireylerin bulundukları tüm mekânlardan pek çok şeye rahatlıkla ulaşım sağlayabilmelerini mümkün hale getirmiştir. Teknoloji ile gelişen ve yenilenen dünyanın bireylere sunduğu kolaylık gün geçtikçe artmaktadır. İnternet, içinde bulunulan yüzyılın olmazsa olmazları arasına yükselmeyi başarmıştır. Sanal alemde gerçekleştirilen eğitimler, alışverişler, sanat ve kültür faaliyetleri, banka işlemleri gibi birçok faaliyet, ardınızda dijital izler bırakmanıza neden olur.
Dijital ayak izi günlük hayatta yaptığınız pek çok işlemin neticesinde ortaya çıkabilir. En basit şekilde, akıllı cihazınıza bir uygulama indirirken verdiğiniz izinler, sosyal medya uygulamalarında yaptığınız gezintiler, alışverişlerde e-ticaret siteleriyle paylaşılan veriler, Google aramaları ve mail trafiği gibi etkileşimler dijital ayak izini oluşturur. Dijital ayak izinin de bir izi vardır. Buna karbon ayak izi adı verilir. Web üzerinde yaptığınız gezintiler ve işlemlerin karbon emisyonuna katkı sağladığı bilinmektedir. Yalnızca Google arama motorunda 24 saat içinde gerçekleştirilen 3 milyar civarında arama, internette bulunan tüm karbon ayak izinin %40’ını oluşturur. E-posta kutunuzu daimi olarak temizlemeniz, BCC ve CC kullanmayı bırakmanız, kullanmadığınız uygulamalardan çıkış yapmanız, bilgisayarınızı kullanmıyorken tamamen kapatmanız, izlediğiniz videoları düşük çözünürlükte tercih etmeniz, sitelerde bulunan videoların otomatik oynatma özelliğini kapatmanız karbon ayak izinizi azaltmaya yardımcı olur.
Dijital Ayak İzi Nasıl Kullanılır?
Dijital ayak izleri, internette gezinirken kaydedilmekte olan verilerin dijital platformlar aracılığıyla çeşitli oluşumlara sebep vermesinden kaynaklanabilir. Çeşitli sitelere yapılan üyelikler, e-ticaret gibi veri onayı gerektiren platformlarda yer alan kimlik bilgileri, aktif dijital ayak izi adı altında kaydedilir. Sosyal medya uygulamalarında paylaştığınız video ile fotoğraflar, veri arşivlerinde saklanır. Üçüncü tarafın bu verilere erişimi adınıza sahte hesap açılması gibi nahoş durumlara sebebiyet verebilir. Dijital ayak iziniz, sanal ortamlarda gerçekleştirdiğiniz sohbetler olarak da karşınıza çıkabilir. Dijital ayak izinin pek çok farklı kaynaklar vasıtasıyla oluşması mümkündür. Bu sebeple de genelde oluşan olumsuz durum, istenmeyen sonuçları meydana getirebilir. Dijital ayak izi kullanımında dikkat edilmesi gereken püf noktalara ağırlık verildiği takdirde herhangi olumsuz bir durumla karşılaşma ihtimalini büyük oranda azaltır.
Dijital Ayak İzi Zararlı Mıdır?
Kimlik bilgilerinin ihlali ve kişisel alana yapılan saldırılarla karşı karşıya kalmak pek çoğunuz için kâbusa dönüşebilir. Aleyhinizde kullanılabilecek bu izler itibarınıza zarar verebilir. Hoş olmayan bu durum karşısında önlem almak yapılması gereken işlemlerin en başında yer alır. Özellikle bireysel güvenlik zafiyeti oluşturmamak adına dijital ayak izi detayına dikkat etmek oldukça önemlidir. Pasif ayak izi bırakmanın kimlik bilgilerine vereceği zarar göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle de pasif dijital ayak izi bırakmanın olası kötü sonuçlarından korunmak için dijital ayak izlerini yönlendirebilir ya da tamamen kaldırabilirsiniz. Dijital ayak izleriniz genel olarak size zarar vermeyecek olmasına rağmen her an zarar verebilme potansiyeli barındırdığı için tehlikelidir. Dijital ayak izinizi periyodik olarak temizlerseniz kötü sonuçlarla karşılaşmanız da ihtimaller arasından kalkmış olur.
Dijital Ayak İzi Nasıl Silinir?
Dijital ayak izini tamamen silmeniz mümkün olmayabilir. Çünkü sürekli olarak açmış olduğunuz hesaplarda dolaşım sağlayarak veya hesaplarınızda çeşitli işlemler yaparak dijital ayak izini yeniden oluşturmak mümkün. Bu bakımdan tamamıyla dijital ayak izi silme imkânı bulunmayabilir ancak yine de bir kısmını yok etmeniz olası durumlar içinde yer alır. Böylece dijital ortamda oluşturduğunuz izleriniz gitgide küçülür ve sizi herhangi bir tehlikeye atmaz.
Dijital Ayak İzi Bırakmamak için Ne Yapmalıyız?
Sosyal medya kullanımı günümüzde herkes tarafından gerçekleştirilen bir eylemdir. Pek çoğunuzun birden fazla sosyal medya hesabı vardır. Güvenli internet kullanımı nedir? diye sorulduğunda cevap olarak dijital ayak izi bırakmamak ya da bırakmayı mümkün olduğunca azaltmak cevabı verilebilir. Sosyal medya hesaplarınız üzerinde yapacağınız güvenlik denetlemeleri dijital ayak izi bırakmanızı önleyebilir. Bilinmeyen kaynaklardan uygulama indirmemek ve erişim izni vermemek de bu izin bırakılmasını engelleme kısmında önemli rol oynar.
Dijital Ayak İzi Nasıl Azaltılır?
Dijital ayak izinin olabildiğince azaltılması için bazı yöntemler bulunur. En basit haliyle sosyal medya hesaplarında gizlilik ayarlarınızın kontrolünü sağlayarak ayak izinizi azaltabilirsiniz. Arkadaş düzenlemesi de bu konuda size yardımcı olur. Üyelik gerçekleştirdiğiniz diğer uygulamaları ve siteleri gözden geçirerek kullanmadığınız hesaplarınızı silebilirsiniz. Özellikle kullanılmayan hesapların kaldırılması dijital ayak izinin zararları hususunda sizi rahatlatabilir.
Dijital Ayak İzini Azaltmak için En İyi Yöntem Nedir?
İnternette güvenli gezinme yöntemleri arasında dijital ayak izini azaltmak gibi bir seçeneğin mevcut olması önemlidir. Bu seçenek, kişisel bilgilerinizin korunmasını sağlar ve üçüncü kişilerin eline geçmesini de önlemiş olur. Dijital ayak izini azaltan yöntemlerden biri telefonlarınızda kullanımını bıraktığınız uygulamaları ve bu uygulamalarda bulunan hesapları tamamıyla silmektir. Kullanılmayan hesapların tamamıyla silinmesi dijital ayak izini olumlu yönde etkiler. Üye olunan site sayısının minimuma indirilmesi dijital ayak izi oluşumunu azaltmaya yardımcı olur. Bıraktığınız dijital ayak izlerini mümkün mertebe azaltmak güvenliğiniz açısından önem arz eder. Bu yüzden de internette güvenli gezinmek ile ayrıntılara erişmek için güvenli internet nedir sorusunun ve daha birçok soru işaretinin cevaplandığı
internette güvenli gezinme yolları yazımızı detaylı bir şekilde inceleyerek bu alanda yapılması gerekenlere göz atabilmeniz mümkündür.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.