Dijital çağ, hayatımızı kolaylaştırma konusunda birçok fayda sağlasa da bazı durumlarda hayatımızı olumsuz da etkileyebiliyor. Özellikle internette çok zaman geçiren ve interneti daha çok yeni arkadaşlar edinmek, oyun, sohbet gibi amaçlarla kullanan gençler bazen kötü amaçlı kişilerin saldırılarına uğrayabiliyor. Bu durum erken fark edilmediğinde oldukça ağır sonuçlar doğurabiliyor.
İş Bankası blog olarak bu yazımızda, siber zorbalık konusunu tüm ayrıntıları ile ele aldık.
Siber Zorbalık Nedir?
Siber zorbalık; sosyal medya, mesajlaşma uygulamaları ya da oyun platformları gibi dijital ortamlarda gerçekleştirilen zorbalık türüdür. Zorbalık yapanların ortak amacı, zorbalığa maruz kalan kişiyi utandırmak, küçük düşürmek, korkutmak ve kızdırmaktır. Örneğin; sosyal medyada bir kişinin mahrem fotoğraflarını yayınlamak, direkt kişiyi hedef alan yalan haberler yayınlamak, organize ya da tek bir sosyal medya hesabı, profil, telefon numarası, mail adresi üzerinden kişiye sistematik şekilde mesaj atmak, tehdit etmek siber zorbalıktır.
Yüz yüze zorbalık ve siber zorbalık, kişi üzerinde neredeyse aynı kötü etkiyi yaratsa da siber zorbalık yapıldığında dijital platformlarda iz bırakılır. Bu da süreci fark etmek, takip etmek, zorbalık yapan kişilere ulaşmak ve gereken cezaları almalarını sağlamak için fırsat sunar.
Siber Zorbalık Belirtileri Nelerdir?
Siber zorbalığa dönem dönem yetişkinler de maruz kalsa da çocukların ve gençlerin bu konuda mağdur oldukları çok daha sık gözlemlenmektedir. Çocuk ve yetişkinler, yardım alma konusunda çekingen davranmaları ve ebeveyn ya da öğretmenleriyle yaşadıklarını paylaşmaya utanmaları sebebiyle, siber zorbalar için hedef olarak tercih edilebiliyor. Peki çocuğunuz ya da öğrencinizin siber zorbalığa maruz kaldığını nasıl anlayabilirsiniz?
Öncelikle; çocuğunuzun internet kullanımını, zaman geçirdiği siteleri gözlemleyin. İnternet kullanımı sonrasında çocuğunuz ile sohbet etmeye çalışın. Bu sohbetler esnasında çocuğunuzun genelde üzgün olduğunu fark ediyorsanız, çocuğunuzu daha dikkatli incelemeye başlayabilirsiniz.
Örneğin, hangi sitelerde zaman geçirdiğini sorduğunuzda tedirgin oluyor ve bu konuda konuşmak istemiyorsa, hem sizinle hem de arkadaşlarıyla eskisinden çok daha az zaman geçiriyorsa ve sık sık öfke problemleri yaşıyorsa çocuğunuzun bir sorunu var demektir. Özellikle; bildirim ve mesaj sesleri çocuğunuzu tedirgin ediyor ve telefon, bilgisayar kullanmaktan çekiniyorsa çocuğunuz siber zorbalığa maruz kalıyor olabilir.
Zorbalığa Uğrayan Kişiye Nasıl Yardım Edilebilir?
Çocuğunuzun siber zorbalığa maruz kaldığını fark ettiğinizde onu daha da çok panikletmek yerine öncelikle onu rahatlatmaya çalışıp her zaman yanında olduğunuzu hissettirmelisiniz. Çocuğunuz güvenli ortamı hissettiğinde, sizinle yaşadıklarını paylaşmaya daha yakın bir noktaya gelecektir. Bu esnada, çocuğunuz daha çok panikler ve aşırı tepki verirse üstüne gitmemenizi ve uzman görüşüne başvurmanızı tavsiye ederiz.
Çocuğunuz, konuşmaya devam ederse, ona sık sık çok cesur davrandığını ve bunları sizinle paylaştığı için minnettar olduğunuzu söyleyin. Bu sorunun sadece onun başına gelmediğini, birçok kişinin dijital platformlarda siber zorbalığa maruz kaldığını ve bunun suç olduğunu çocuğunuza anlayabileceği bir şekilde anlatın.
Sonrasında, çocuğunuzun bilgisi dahilinde olacak şekilde, okulundaki yetkililer ile de durumu paylaşın. Okuldaki rehberlik öğretmeni, siber zorbalık ile mücadele ile ilgili çocuğunuza gerekli yardımı sağlayacak ve bununla nasıl mücadele etmesi gerektiği konusunda çocuğunuza yol gösterecektir.
Siber Zorbalığı Engellemek İçin Neler Yapılabilir?
Zorba veya zorbaların çocuğunuza ulaştığı ya da ulaşma ihtimali olan kanalları tespit ederek, çocuğunuzla iletişime geçmelerini engelleyin. Bunun için, zorbaların sosyal medya platformlarını, e-postalarını ve mesajlarını engelleyebilirsiniz.
Zorbalığa maruz kalan kişiler, her ne kadar yeni bir mesaj ya da bildirim almaktan korksa da sık sık yeni gelen bir şey var mı diye internet sitelerini ya da telefonlarını kontrol ederler. Bunun önüne geçmek için, çocuğunuzun internet kullanımını kısıtlayın ve bu zamanlarda birlikte keyifli aktiviteler yapma önerilerinde bulunun.
Çocuğunuzun sosyal medya kullanımı, onun güvenliği için kontrol etmeniz gerektiğini sık sık kendinize hatırlatın. Sosyal platformlarda paylaştığı içerikleri, arkadaşlarını inceleyin ve sizi rahatsız eden profillere denk geldiğinizde bu kişileri nereden tanıdığı hakkında çocuğunuza sorular sorun.
Çocuğunuza kişisel hakları korumanın öneminden bahsedin ve farklı kişilere ait gizli bilgilerin ifşa edilmesinin suç olduğu konusunda onu uyarın. Çünkü zorbalığa uğrayan çocuk, bir süre sonra bunun karşılığını vermek isteyebilir.
İş Bankası Şubelerimizden düzenletebileceğiniz
Anadolu Sigorta Bireysel Siber Güvenlik Sigortası poliçesi ile kimlik hırsızlığına uğrama, ödeme araçlarınızın hileli veya kötüye kullanımı, online alışveriş anlaşmazlıkları ve sanal dünyada saygınlığınıza zarar verilmesi gibi durumlarda destek sağlıyor ve gerekiyorsa hukuki danışmanlık hizmeti sunuyoruz.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.