Kriptografi şifreleme, en basit tanımı ile şifreleme bilimi olarak tanımlanır. Kriptografi, iletilen bilgilerin korunması ve gizlenmesi amacıyla kodlanan algoritmaların geliştirilmesi ve kullanılmasını sağlar. Şifreleme bilimi sayesinde iletişimleri yetkisiz kişilerin ulaşmasının engelleneceği şekilde gizlenir. Kriptografi, hassas bilgilerin ve özel dosyaların korunması ve çeşitli durumlara karşı önlem alınması açısından önemli olur.
Kriptografik şifreleme farkı ile verilerin güvenliği ve gizliliği sağlanmış olur.
Kriptografi Nedir?
Yunanca gizli anlamındaki “kryptos” kelimesinden türetilmiş olan kriptografi “gizli yazı” anlamına gelir. Metin, yazı, resim veya ses gibi dijital iletişim araçlarının gizlenerek şifrelenmesi amacıyla kullanılır. Kriptografik şifreleme, herkesin okumaması gereken bilgilerin güvenli iletişimin sağlanabilmesi açısından önemlidir.
Kriptografi, düz metnin (plain text) çeşitli şifreleme algoritmalarının kullanılarak şifreli bir metne (ciphertext) dönüştürülmesi ile mesajların okunmasının engellenecek şekilde kodlanarak güvenliğinin sağlanması tekniğidir. Kriptografi teknikleri kullanılarak verilerin yalnızca istenilen kişiler tarafından okunabilmesi sağlanır.
Kriptografi önemi şu maddelerle açıklanabilir
• Konuşma ve verilerin gizli kalmasını sağlar. Yalnızca hedeflenen alıcılar gerekli bilgilere erişim sağlayabilir ve bu bilgilerin okumasını yapabilir.
• Kriptografi sayesinde veri güvenliği sağlanabilir. Veriler, değiştirilmeye izin vermeden göndericiden alıcıya ulaştırılabilir.
Kriptografi Şifreleme Güvenlik Sistemlerinde Neden Önemlidir?
Kriptografi yöntemleri, güvenlik sistemlerinde koruma sağlamaları açısından önemli olur. Önemli bir siber güvenlik aracı olması nedeniyle sıklıkla kullanılır. Veri ve kullanıcı gizliliği sağladığı için özellikle siber suçlara karşı etkili bir koruma yöntemi olur.
Veri Gizliliği ve Güvenliği Sağlama
Verilerin kötü amaçlı yazılım ve kişilerin eline geçmemesini sağlamak için kriptografinin kullanılması gerekli olur.
Finansal veri güvenliği alanında kullanılan kriptografi sayesinde kişilerin sermaye yatırımlarının tehlikeye girmesi önlenebilir. Uçtan uca şifreleme yöntemleri sayesinde veriler yalnızca istenilen hedefler tarafından açık şekilde görüntülenip incelenebilir.
Bilgi Bütünlüğünü Koruma
Bir uçtan diğer uca gönderilen bilgilerin bir bütün halinde kalması ve bilgi bütünlüğünün korunabilmesi açısından kriptografi önemli olur. Kriptografi sayesinde şifrelenmiş olan veriler değiştirilemez ve üzerinde oynama yapılamaz. Bu sayede bilgi bütünlüğü korumak mümkün hale gelir.
Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme
Kimlik doğrulama, bir kullanıcının ya da cihazın kimliğinin doğrulanması aşamasıdır. Yetkilendirme de kimliği doğrulanmış olan kullanıcının bir kaynağa erişmesinin kabul ya da reddedilmesidir. Kriptografi sayesinde belirli verilere yalnızca kimliği doğrulanan ve yetkilendirilmiş olan kişilerin erişimi sağlanır. Bu sayede veri gizliliği ve güvenliği sağlanmış olur.
Kriptografi Hangi Alanlarda Kullanılıyor?
Kriptografi çeşitli alanlardaki veri gizliliği ve güvenliğinin sağlanabilmesi açısından yaygın bir kullanım alanına sahip olmasıyla ön plana çıkar. Kriptografik anahtar üretimi, veri doğrulaması, dijital imza, internette gezinme, kredi kartı ve banka kartı işlemleri gibi korunması gereken bilgiler içeren işlemlerde tercih edilir.
Finansal Sistemler ve Online Bankacılık
Finansal sistemler ve bankacılık işlemlerinde kişilerin banka hesap bilgileri, yatırımları ve şifreleri gibi önemli bilgilerin sağlanması oldukça önemlidir. Kriptografi bu konuda güvenilir bir adım olmasıyla bankaların sistemlerince sık sık tercih edilir.
e-Ticaret ve İnternet Güvenliği
e-Ticaret ve internet kullanımında banka hesap bilgileri ya da oturum açma bilgileri gibi kişisel bilgilerin korunması kullanıcıların veri gizliliğinin sağlanabilmesi gibi konularda önemli bir yer tutar. Bu sayede kullanıcılar bilgilerinin çalınmasından endişe etmeden internette gezinme ve e-Ticaret işlemlerini gerçekleştirebilir.
Devlet ve Askeri İletişim
Resmi işlemler ve askeri iletişim gibi konular devletlerin güvenliği açısından oldukça önemlidir. Bu alanlardaki bilgilerin korunması ve tehlikeye girmemesi devletlerin güvenliğini sağlayabilmeleri açısından büyük bir yer tutar. Devletler askeri ve siyasi birçok işlem sırasında kriptografiden yararlanabilir.
Kriptografi Türleri Nelerdir?
Kriptografi önemli verilerin gizliliği ve güvenliğinin sağlanabilmesi ve bu verilerin gönderilen hedeften ulaşılması istenen hedefe kadar korunmasını sağladığı için tercih edilir. Kriptografi temel olarak üç tür olur: Simetrik Şifreleme, Asimetrik Şifreleme, Hash Fonksiyonları ve Dijital İmzalar.
Simetrik Şifreleme
Simetrik şifreleme, bilgilerin şifrelenmesi ve deşifre edilebilmesi için bir adet gizli anahtar içeren en basit şifreleme yöntemidir. Kriptografi tekniklerinin en eski ve en yaygını olan bu teknikte bir sayı, bir kelime ya da rastgele harfler dizisi olan gizli bir anahtar kullanılır. Gönderen kişi ve alıcı kişi, mesajların şifrelenmesi ve çözülmesi için gizli anahtarı bilmek zorundadır.
Asimetrik Şifreleme
Asimetrik şifreleme, açık anahtar şifrelemesi adıyla da bilinir. Bu yöntemde verilerin şifrelenmesi ve şifrelerinin çözülebilmesi için açık ve özel anahtar çiftlerinin kullanımı gerçekleştirilir. Kriptografi yöntemleri içinde en karmaşık sistem Asimetrik Şifreleme sistemidir. Açık anahtar şifrelemeyi yapmak, özel anahtar ise şifreyi çözmek amacıyla kullanılır. Çiftteki anahtarlardan biri olan açık anahtar herkesle paylaşılabilir. Diğer anahtar ise gizli tutulan özel anahtar olur. Şifreleme algoritmaları, her iki anahtarı da bir mesajı şifreleme amacıyla kullanılabilir.
Hash Fonksiyonları ve Dijital İmzalar
Hash Fonksiyonu sisteminde herhangi bir formda olan (metin ya da her türden dijital dosya çeşidi) verilerin benzersiz bir dizeye dönüştürülmesi sağlanır. Boyut ya da türden bağımsız şekilde veriler karma şifreleme algoritmaları ile karma hale getirilir. Rastgele uzunluktaki veriler, sabit karma değere çevrilir.
İçerikte yer alan bilgiler yayınlanma tarihine göre hazırlanmıştır.
"Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir."