İlerleyen teknolojinin de etkisiyle kişisel veri kavramı günümüzde geçmişe kıyasla çok daha büyük bir yere sahip. Bilgiye erişmenin gün geçtikçe daha rahat olması, şahsi verileri de daha savunmasız hale getiriyor. Bu sebeple kişiye özel olan her türlü bilginin gizliliğini korumak artık büyük önem taşıyor. Hangi verilerin kişisel veri sayıldığını, bu verilerin izinsiz kullanılmasının önüne nasıl geçilebileceğini bilmek ve günlük hayatta bu bilgilerin nerelerde kullanıldığının farkında olmak gerekiyor. Nitekim kişisel veriler yanlış ellere geçtiği takdirde kötü amaçlar için kullanılabiliyor. Bu da ilgili kişilerin hayatını zorlaştırıyor. Kişisel veri ve özel nitelikli kişisel verinin ne olduğunu, hangi verilerin kişisel olarak sınıflandırıldığını öğrenmek için okumaya devam edebilirsiniz.
Kişisel veri, “kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi” olarak tanımlanıyor. Bu kapsamda isim, ev adresi gibi en çabuk akla gelebilecek örnekler de, özgeçmiş ve parmak izi gibi bilgiler de kişisel veri. Bu tanıma uyan tüm verilerin ilgili kişinin açık rızası olmadan kaydedilip işlenmesi hukuka uygun değil; ancak bazı istisnai durumlarda ilgili kişinin açık rızası aranmadan kişisel verilerin işlenmesi mümkün olabiliyor.
Kişisel verilerden bazıları, diğerlerine göre daha değerli ve daha çok korunması gereken bilgiler olarak kabul ediliyor. Bu bilgiler grubu, özel nitelikli kişisel veri olarak adlandırılıyor.
Irk, dini inanç, etnik köken, biyometrik ve genetik veriler özel nitelikli kişisel veriler için verilebilecek örneklerden birkaçı. Bu veriler, diğer kişisel verilere göre daha önemli kabul ediliyor ve bu verilerin korunmasına daha çok önem veriliyor.
Özel nitelikli kişisel veriler sadece ilgili kişinin açık rızası ve Kişisel Verileri Koruma Kanununda sayılan sınırlı hallerde işlenebiliyor. Aynı zamanda bu verilerle ilgili işlenebilecek herhangi bir suç, diğer kişisel verilerin yanlış kullanılmasına kıyasla daha büyük cezai yaptırımlara sahip.
KVKK Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti’nde her vatandaşın kişisel verileri, Kişisel Verileri Koruma Kanunu (KVKK) ile güvence altında. 6698 sayılı bu kanuna göre, kişisel verilerin herhangi bir şekilde kaydedilmesi, depolanması veya değiştirilmesi gibi eylemlerin tümü verilerin işlenmesi olarak geçiyor. İşlenen veriler, dijital ortamda veritabanı (database) veya veri kayıt sistemi olarak bilinen bir sistemde veya fiziksel olarak kayıt altına alınabiliyor.
Kişisel verilerin toplanma, kaydedilme, işlenme ve aktarılabilmesi için KVKK’nın 5. maddesindeki şartlardan en az birinin sağlanması gerekiyor. Bunlardan ilki açık rıza.
Açık rıza, kişinin hür iradesiyle verdiği bir karar. Yani kişilerden, kişisel verilerini kaydetmek ve işlemek için maddi vaatlerde bulunarak veya tehdit edilerek onay alınamaz. Kişisel verilerin işlendiğini kabul ettiğine dair verilen sözlü veya yazılı beyan ise açık rıza olarak kabul ediliyor. Kişisel verileri işleyen ve açık rıza onayını alan kurumun, bu verileri ne amaçla aldığını ilgili kişiye bildirmesi gerekiyor.
Örneğin online alışveriş yaparken birçok kişisel veri alışveriş platformunun veri tabanına işleniyor. Ödeme yapmadan önce müşterilerin KVKK ile ilgili metni okuyup verilerinin hangi amaçlarla toplandığını ve gizliliğinin nasıl sağlanacağını incelemeleri ve metni onaylamaları isteniyor. Platformların bu süreçlerle ilgili şeffaflığını koruması müşterilerin gözünde itibarını da yükseltiyor.
Açık rızadan sonra kişisel verilerin işlenebilmesi için kanunun 5. maddesinin gerektirdiği şartlar şunlar:
- Kanun hükmü,
- Sözleşmenin ifası,
- Fiili imkansızlık,
- Veri sorumlusunun hukuki sorumluluğu,
- Aleniyet kazandırma,
- Meşru menfaat,
- Hakkın tesisi, korunması ve kullanılması.
Kanun hükmü için kişisel verilerin işlenmesine, İş Kanunu gereğince iş sahiplerinin çalıştırdıkları her işçi için özlük dosyaları oluşturmaları ve bu dosyalarda kişilerin kimlik bilgilerine yer verilmesi bir örnek.
Kişisel Veri Örnekleri
Kişiler kendilerine ait hangi bilgilerin kişisel veri olarak kabul edildiğine dair ikilemde kalabiliyor. Kişisel veri nelerdir sorusunun cevabı işte bu ayrımı yapmada ve verileri korumada büyük önem taşıyor. Aşağıdaki maddelerde en çok merak edilen kişisel veri örnekleri ve bu maddelerin kişisel veri sayılmasının sebepleri yer alıyor.
- TC Kimlik Numarası Kişisel Veri midir?
Bir kişinin TC kimlik numarası, kişinin kimliğini belirleyen bilgilerden biri olduğundan korunması gereken bir kişisel veri olarak kabul ediliyor. Bununla birlikte pasaport numarası da aynı şekilde bir kişisel veri.
- Fotoğraf Kişisel Veri midir?
KVKK kapsamında fotoğraf da dahil olmak üzere kişiyi belirleyen veya belirlenebilir kılan görsel ve/veya işitsel kayıtların tümü kişisel veri kabul ediliyor. Dolayısıyla fotoğraf, video veya ses kayıtları ilgili kişinin izni olmadan kaydedilemez veya kullanılamaz.
- Telefon Numarası Kişisel Veri Sayılır mı?
Kişiye doğrudan ulaşılmasını sağlayan, kişiyi tanımlayan her türlü bilgi kişisel veri olduğundan telefon numaraları da kişisel veri olarak sayılıyor.
- IP Adresi Kişisel Veri midir?
Bir kişinin kimliğini belirlemeye yarayan bilgilerin tümü kişisel veri olarak tanımlanıyor. IP adresleri de internet ortamında kullanıcıyı izleme ve konum bilgilerini ortaya çıkarmaya yaradığından kişisel bir veri olarak kabul ediliyor ve korunması gerekiyor.
- E-Posta Adresi Kişisel Veri midir?
Evet, bir kişinin e-posta adresi, kişiyi tanımlanabilir kıldığı için kişisel veri olarak kabul ediliyor.
- Kredi Kartı Kişisel Veri midir?
Gerçek bir kişi ile ilgili olduğundan
kredi kartı numarası, son kullanma tarihi ve CVV numarası da kişisel veri olarak kabul ediliyor.
İçerikte yer alan bilgiler yayınlanma tarihine göre hazırlanmıştır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.