Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, bir kişinin söz konusu işyerinde çalıştığı sürenin toplamına göre hesaplanıyor. Yani bir işyerine ne kadar uzun süre bağlı kalırsanız, kıdem tazminatınız da buna paralel şekilde daha yüksek bir oranla hesaplanıyor. Bu hesap yapılırken işçinin net maaşı değil, brüt maaşı ve yan ödemeleri (yol, yemek, ek ödeme gibi) göz önünde bulunduruluyor. İşçi, işyerinde çalıştığı her bir yıl için en son 30 günlük brüt maaşının tutarında ödeme alma hakkına sahip oluyor. İşçinin işten ayrıldığı tarih, tam yıla denk gelmiyorsa, o yıl için yine 30 günlük brüt maaş üzerinden çalıştığı süreye göre bir oranlama yapılıyor. Örneğin 5 yıl 6 ay aynı işyerinde çalışan bir işçinin, en son 30 günlük brüt maaşı x5 + 15 günlük brüt maaşı kadar ödeme alma hakkı var.
Bu hesaplama sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın iş akdinin sonlandığı yıl için belirlediği tavan kıdem tazminatı tutarı. Tavan rakam, en yüksek mertebedeki bir devlet memurunun, emekli olduğunda alacağı bir yıllık emekli maaşı olarak kabul ediliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kere tavan rakam açıklıyor.
Son olarak hesaplanan tutar işçiye ödenmeden önce bir damga vergisi kesiliyor ve kalan tutar kıdem tazminatı olarak iş akdi feshedilen işçiye ödeniyor. Kıdem tazminatları, gelir vergisine tabi tutulmuyor; ancak işçi birden fazla işyerinde çalışıyor ve yıl boyunca alacağı ödeme tavan kıdem tazminat rakamını geçiyorsa, bu rakamın üzerinde kalan kazançtan gelir vergisi doğuyor. Bu durumda işçinin diğer kazançları için bir gelir vergisi beyannamesi oluşturması ve bir sonraki yılda bu vergiyi ödemesi gerekiyor.
Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Eğer bir işçinin iş akdi, yukarıda bahsetildiği gibi, İş Kanunu maddelerine uyan sebeplerden dolayı fesh edilmiş ise işçi otomatik olarak tazminat hakkına sahip oluyor. Emeklilik gibi bir durum söz konusu ise Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bu durumu belgelemesi gerekiyor. Emekliliği SGK tarafından onaylanan işçiler, yine SGK’dan alacakları ilgili belgeyi işverenlerine teslim ederek kıdem tazminatı hakkına sahip olabiliyor.. Kıdem tazminatı, iş akdinin sona ermesinden itibaren 5 yıl içinde ödenmesi gerekiyor. 5 yıl içinde ödenmeyen tazminatlar zamanaşımına uğruyor. Bu durumda kıdem tazminatına faiz eklenebiliyor; ancak bunun için işçinin İş Mahkemesine başvurarak şikayette bulunması gerekiyor.
Evlilik Nedeniyle İstifa Eden Kadın İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
Kıdem tazminatı şartı ile ilgili en çok sorulan sorulardan biri de evlilik sebebiyle işinden ayrılan kadın çalışanın bir tazminat hakkı olup olmaması üzerine. Evliliğin Medeni Kanuna uygun şekilde gerçekleşmiş olması durumunda kadın çalışanlar için evlilik tazminatı hakkı bulunuyor. Kadın çalışanlar evlendikten sonraki bir yıl içinde iş akitlerini fesh ettikleri takdirde bu haktan faydalanabiliyorlar.
Kıdem tazminatı alma hakkınız olup olmadığından emin olmak ve aklınızda konuyla ilgili bir soru işareti kalmaması için İş Kanunu’nun kıdem tazminatıyla ilgili maddelerini inceleyerek en sağlıklı bilgileri edinebilirsiniz.
İçerikte yer alan bilgiler yayınlanma tarihinde ilan edilen oranlara göre hesaplanmıştır.