Yayınlanma Tarihi Logosu Yayınlanma Tarihi: 12.03.2024
Okuma Süresi Logosu Okuma Süresi: 4 dakika
​Son yılların en çok araştırılan terimlerinden biri hâline gelen dijital vatandaş, pek çok kişinin ilgisini çekmeyi başarıyor. Yeni oluşmaya başlayan bir kavram olması sebebiyle normal vatandaşlık kavramından ayrı olarak değerlendirilebiliyor. Her geçen gün gelişmeye devam eden teknolojiye bağlı olarak meydana gelen dijital vatandaşlık kavramı, farklı amaçlar doğrultusunda kullanılıyor. 

Hemen her gün kullanılan ve vazgeçilmez hâle gelen online platformlar, vakit geçirmek, çeşitli konularda paylaşımlar yapmak veya alışveriş yapmak gibi birbirinden farklı amaçlara sahiptir. Bununla birlikte bu platformların milyonlarca kullanıcının aynı anda erişebildiği platformlar olması çeşitli güvenlik açıklarını da beraberinde getirebilir. Bu noktada dijital vatandaşlık terimi devreye giriyor. Dijital vatandaş olarak gerçekleştirilmesi gereken görevler ve sahip olunan haklar, online platformda geçirilen vaktin daha nitelikli ve güvenli hâle gelmesini destekler.

Dijital Vatandaşlık Kavramı Nedir?


Dijital vatandaşlık kavramı, internet kullanımının gelişmesi ile ortaya atılan bir kavramdır. Teknolojik gelişmelerin hızlı bir şekilde devam ediyor olması insan hayatındaki pek çok alışkanlığı da kökünden değiştirdi. Temel olarak bu kavram kullanıcıların dijital ortamdaki hak ve görevlerinin farkında olmalarını tanımlar.

Web siteleri ve sosyal medya platformlarının insan hayatı için vazgeçilmez bir noktaya ulaştığı günümüzde dijital vatandaşlık da kişilere aslında bilinçli internet kullanımını hedefliyor. Cep telefonlarından, tabletlerden veya bilgisayarlardan erişim sağlanabilen bu platformlar vakit geçirmek, yeni insanlarla tanışmak, yeni bilgiler edinmek veya alışveriş yapmak gibi farklı amaçlar doğrultusunda kullanılırlar. Bu doğrultuda dijital platformlarda vakit geçirirken günlük yaşamda yapılmayacak olumsuz davranışların dijital ortamda da yapılmamasını hedefler. 

Dijital Vatandaşlık Örnekleri Nelerdir?


Bir kullanıcının dijital vatandaş olarak değerlendiriliyor olmasını sağlayan farklı örnekler bulunuyor. Bilgi ve iletişim platformlarına erişim hakkına sahip vatandaşların sahip oldukları bu hakkı doğru şekilde kullanmaları dijital vatandaşlık örnekleri arasındadır. Ahlaki kararlar vererek dijital platformları kullanan, teknolojinin hızla geliştiği bugünlerde teknolojik yenilikleri doğru şekilde kullanan vatandaşların dijital vatandaşlık uygulamaları konusunda etkili oldukları söylenebilir. 

Esasında dijital vatandaşlık kavramı bilinçli bir internet kullanımını hedeflediğinden temel olarak internetteki başka kullanıcılara dikkatli ve özenli davranmayı amaçlar. Örneğin günlük yaşamda önemsiz sayılacak şeyler dijital ortamda önemli hâle getirilerek birisi eleştiriliyorsa, yeriliyorsa, hakarete uğruyorsa bu durum etik olmayacaktır. Bunun yapılmaması yani günlük hayatta kişi nasıl davranıyorsa dijital ortamda da bu şekilde davranması anlaşılır bir dijital vatandaşlık örneğini oluşturuyor.

Dijital Vatandaşlık Nedir?

Dijital Vatandaş Kimlere Denir?


İnternet kullanımının gelişmesi insan hayatındaki pek çok alışkanlığı değiştirirken yeni bir bilgiye ulaşmanın da çok daha kolay hâle gelmesine katkı sağladı. Online platformlarda hemen her konuda bilgi edinebilir, eğlenceli vakit geçirebilir veya kendinize yeni kazanımlar katabilirsiniz. Eğer bir vatandaş olarak teknolojinin getirdiği bu avantajları olumlu yönde kullanıyor ve internet ortamında bulunan bütün bilgileri değerlendirmeye çalışıyorsanız dijital vatandaş olarak değerlendirilirsiniz. Bununla birlikte etkileşime geçen, bilgilerden yeni kazanımlar elde etmeye çalışan kişilerin de dijital vatandaş sınıfında yer aldıklarını belirtmek mümkün. Bunlarla birlikte interneti nitelikli kılan, etik değerlere sahip, bilgiler arasında ayrım yapabilen, güvenli internet kullanımı sağlamak gibi özelliklere sahip olmak dijital vatandaşlığı oluşturur.

Dijital Vatandaş Nasıl Olunur?


Dijital kimlik veya dijital vatandaş, internet kullanımının bilincinde olmak anlamına geliyor. Bununla birlikte dijital vatandaş olmak için çevrimiçi davranışların etik sonuçları hakkında bilgi sahibi olmak, teknolojiyi kötüye kullanmaktan kaçınmak, mülkiyet haklarına karşı saygı duymak; yalnızca diğer kullanıcılara değil, kendine karşı saygılı olmak gibi gereklilikler de bulunuyor.

Dijital vatandaş olmak isteyen ya da bu konuda daha detaylı bilgiler edinmeyi talep eden kişiler tarafından tercih edilebilecek ve katılabilecekleri bazı eğitimler de bulunuyor. Çeşitli uzmanlar tarafından verilen dijital vatandaşlık eğitimi dijital vatandaşlık hakkında daha detaylı bilgiler edinmeniz konusunda sizleri desteklerken, internet kullanımınızın ne şekilde daha etkin hâle getirebileceğiniz konusunda da bilgi sahibi olmanızı sağlıyor.

Dijital Vatandaşlığın 9 Boyutu Nelerdir?


Dijital erişim, dijital ticaret, dijital hukuk, dijital iletişim, dijital okuryazarlık, dijital etik, dijital hak ve sorumluluklar, dijital sağlık ve dijital güvenlik dijital vatandaşlık boyutu olarak değerlendirilen dokuz ögedir. Bu ögeler hakkında yeterince bilgi sahibi olmak ve belirli bir niteliğe ulaşmak dijital vatandaşlık konusunda etkili bir birey olduğunuzu gösterir. Hayatlarımıza yeni giren dolayısıyla pek çok kişinin henüz çözümleyemediği bir terim olarak değerlendirilen dijital vatandaşlık internette geçirdiğiniz vaktin daha etkin ve kaliteli hâle gelmesine yardımcıdır. 

Dijital vatandaşlığın bu denli öneme sahip olması aslında internetin hayatın vazgeçilmezleri arasına girmesinden kaynaklanıyor. Dijital platformlara kolaylıkla ulaşılabiliyor olması insan hayatını hem olumlu hem de olumsuz yönde etkileyebiliyor. Olumsuz etkenleri ortadan kaldırmak ve yalnızca olumlu bir kullanım elde etmek için bütün bireylerin dijital vatandaşlık konusunda belirli bir niteliğe ulaşmaları gerekiyor. Bu şekilde ise dijital huzur sağlanabilir. Dijital ortamdaki huzur ise tüm kullanıcıların daha nitelikli ve kaliteli bir internet ortamına sahip olmaları anlamına geliyor.

Dijital Vatandaşlık Tanımı Nedir?


İnternet ortamında evrensel ve etik kuralları göz önünde bulundurarak ve her türlü tehlikenin bilincinde olarak hareket etmek, dijital vatandaşlığın tanımı olarak değerlendirilebilir.

Dijital Vatandaşlık Neden Önemlidir?


Dijital vatandaşlık internet kullanımı esnasında diğer kullanıcıların haklarını gasp etmemek, bir başka kullanıcıyı rahatsız etmemek ve etik değerlerin farkında olmak adına önemlidir.

Dijital Vatandaşlık Hakları Var mıdır?


Dijital vatandaşların kanunla korunan pek çok hakkı olduğunu söylemek mümkündür. İfade özgürlüğü, mahremiyet ve bilgiye erişim en önemli dijital vatandaşlık hakları arasındadır.



“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri 
tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun 
olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan 
tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir 
surette sorumlu değildir."