Teknolojinin gelişmesi hayatımızda birçok açıdan çığır açan kolaylıklar getirse de bazı durumlarda teknoloji kötü amaçlı kullanımlara da sebep olabiliyor. Böyle durumlarda sorunu tespit edebilmek, çözümleyebilmek ve sonuçlarını analiz edebilmek büyük önem taşıyor.
İş Bankası blog olarak bu yazımızda; “Deepfake nedir, nasıl yapılır?”, “Deepfake nasıl tespit edilir?”, “Deepfake içeriklerini ayırt etmek mümkün mü?”, “Deepfake nasıl bir tehdit oluşturuyor?” sorularını cevaplandıracağız.
Deepfake, İngilizce bir kelimedir. Derin anlamına gelen “Deep” ve sahte anlamına gelen “Fake” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bir kişiyi yapay zekadan da faydalanarak hiç bulunmadığı bir video ya da fotoğrafa ekleme işlemidir. Bu durum kişinin izni ve bilgisi olmadığı takdirde birçok açıdan büyük sorunlara sebep olabilir.
Deepfake’in oluşturulmasını sağlayan birçok yöntem vardır. En çok tercih edilen yöntemler arasında yüz değiştirme vardır. Derin sinir ağlarını ve otomatik kodlayıcıları içeren bu yöntem yapay zekâ ile çalışır. Deepfake için bir video belirlemek gerekir ve bu videoda yer alması istenilen kişinin görüntü ve videolarından oluşan dosyalara ihtiyaç vardır. Hedef video ve kişinin videoları tamamen alakasız olabilir. Bu Deepfake yapmaya engel bir durum değildir. Çünkü otomatik kodlayıcı, hedef kişinin farklı açıdan görüntülerini tespit ederek, hedef videoda benzerlikler gösteren kişi ile eşleştirmek üzerine çalışır.
Deepfake Nasıl Tespit Edilir?
Deepfake, yapay zekâ ile oluşturulduğundan profesyonel bir sahtecilik yöntemidir. Ancak belirli yöntemlerle Deepfake’i tespit etmek mümkündür.
Bu yöntemler:
- Deepfake uygulandığını düşündüğünüz kişinin göz hareketlerine dikkat edebilirsiniz. Gözler, bulunulan video ortamından bağımsız hareket ediyorsa ya da hedef kişi gözlerini hiç kırpmıyorsa bu deepfake uygulandığına dair önemli bir bulgudur.
- Jest ve mimikler video teması ile örtüşmeyebilir.
- Deepfake gelişmiş teknolojinin kullanıldığı bir yöntem olsa da hedef kişinin yüz hatları her zaman başarılı bir şekilde videoya oturtulamaz. Örneğin yüzde orantısızlıklar, cilt tonunda eşitsizlikler oluşabilir. Aynı şekilde vücut şekli de yüz ile tam örtüşmeyebilir.
- Kişilerin videolardaki görüntüleri normal şartlarda video açısına, ışığına göre farklılık gösterir. Deepfake uygulanmış videolarda doğal ışık ve açılara uygun olarak hedef kişinin görüntüsünde değişiklikler oluşmaz.
- Saçlar, deepfake tespit edilmesinde önemli bir etkendir. Doğal akışta saçlar hareketlere uygun olarak dalgalanır ve yön değiştirir. Deepfake uygulandığında saçın hareket yönünde ciddi değişiklikler oluşabilir.
- Bu gözlemlerin dışında videonun sahte olup olmadığını anlamak için geliştirilen araçlardan da faydalanabilirsiniz.
Deepfake Nasıl Bir Tehdit Oluşturuyor?
Deepfake yapay zekâ tabanlı olduğundan gelişmiş bir teknolojidir. Hedef kişinin tüm hareketlerini, mimiklerini, yüz hatlarını en ince ayrıntısına kadar inceleyebilir ve konuşma şeklini öğrenir. Bu da oluşturulan kopyanın uygun özellikler taşıyan kişinin üzerine yerleştirmesini kolaylaştırır. Yani hedef haline gelen kişi daha önce hiç bulunmadığı bir ortamdaymış gibi gösterilebilir. Uygunsuz söylemlerde bulunduğu gerekçesi ile zan altında kalabilir ve birçok grup, kişi tarafından hedef gösterilebilir. Bu da karmaşa, yanlış anlaşılmalar hatta yasal olarak ceza almaya kadar kötü sonuçlar doğurabilir. Özellikle tanınan kişiler bu teknoloji yüzünden halk tarafından dışlanabilir ya da toplum baskısına maruz kalabilir.
“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri
tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun
olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan
tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir
surette sorumlu değildir."