Bankacılık terimleri her ne kadar günlük rutinde sık sık kullanılsalar da isimleri ve anlamları bazen karışabiliyor. Özellikle bu terim dilimize başka bir dilden gelip yerleşmişse, karşılığını bulmak biraz zor olabiliyor. Valör de bunlardan biri. Siz de valör hakkında soru işaretlerine sahipseniz onları ortadan kaldırmak için hazırladığımız bu içeriği okumaya devam edin.
Valör Nedir?
Türkçeye Fransızcadan geçen valör, değer anlamına geliyor. Günlük kullanımda ise daha çok valör tarihi, yani değer tarihi şeklinde yer alıyor. Bir bankacılık terimi olarak valör, bir işlemin yapılma tarihi ile gerçekleştiği tarih arasındaki değer olarak tanımlanıyor.
Valör Tarihi Nedir?
Bankacılık işlemleri yapılırken, bu terim dilde sadece “valör” olarak değil, daha çok “valör tarihi” olarak kullanılıyor.
Valör tarihi, bankalar için mevduat ve kredi hesaplarında faizin işlemeye başladığı ilk güne deniyor. Genellikle bankalar, mevduat hesaplarında valör tarihini işlem talimatından bir gün sonrasına veriyor.
Valör nedir sorusuyla başlıca üç durumda karşılaşılıyor:
- Bunlardan ilki, vadeli mevduat hesap açılışı ile faizin işlemeye başlayacağı tarih arasındaki gün farkını;
- İkincisi, para transferlerinde transfer talimatı ile paranın diğer hesaba geçişi arasındaki gün farkını;
- Üçüncüsü ise kredi borçlanmalarında faizin başlayacağı günü temsil ediyor.
Spor Valör Nedir?
Dilde spor valör olarak yaygınlaşan ama doğrusu spot valör (spot date) olan bu kavram, piyasalarda gerçekleşen bazı işlemlerin 2 gün valörlü şekilde talimatlandırılması anlamına geliyor.
Bu iki günlük valörün sebebi ise fon temini, söz konusu işlemin yapılabilmesi için gerekli belgelerin hazırlanması ve kontrolü gibi prosedürel işlemler. Bu iki iş günü içinde bu gereklilikler yerine getirildiğinde para kişinin kullanımına açılıyor.
Örneğin bu çerçevede piyasada pazartesi günü işleme giren spot valör ile paranın kişinin hesabına geçişi çarşamba gününü buluyor.
Dekontta Yazan Valör Ne Anlama Geliyor?
Geçtiğimiz dönemlerde BDDK’nın 100.000 dolar ve üzeri döviz ve 100 gram ve üzeri altın alımlarında 1 gün valör uygulaması bulunuyordu. Bu uygulama, alımı yapılan meblağın işlem günü ile kullanıma açılması arasında 1 gün fark olmasını gerektiriyordu.
Bu işlemler yapıldıktan sonra banka tarafından verilen dekont valör tarihine sahipti. Bu uygulama artık yürürlükte değil; ancak hem bu işlemlerde, hem de diğer talimatlar verildikten sonra dekontlarda yazan bu tarih kafa karışıklıklarına sebep olabiliyor.
Valör Nasıl Hesaplanır?
Özellikle vadeli mevduat hesap açılışında büyük önem taşıyan valör, bankanın hesap açılışı sırasında verdiği güne göre hesaplanabiliyor. Valör hesaplama ile bankanın sunduğu gerçek faizi bulmak mümkün.
Bu hesaplamanın da çok basit bir formülü bulunuyor: t (yani paranın kaç gün için faize yatırıldığı) / t+x (kaç gün valörlü ise) x bankanın verdiği faiz yüzdesi.
Bunu şu şekilde örneklendirebiliriz: Bir mevduat 30 günlüğüne %11 faizle 1 gün valörlü olacak şekilde bankaya yatırıldığında, 30/31 x 11 = 10,6 oranına ulaşılıyor. Yani bu koşullarda aynı birikim ile bir vadeli mevduat hesabı açıldığında gerçek faiz getirisi %11 değil, %10,6 oluyor. Mevduatın hacmine göre değer kazanan valör bedeli hesaplama yapılarak kolayca bulunabiliyor ve banka ile daha iyi faiz koşulları için görüşülebiliyor.
Valör tarihinin ne olduğunu ve nasıl hesaplandığını bilmek, birikimi bir vadeli mevduat hesabına yatırırken, piyasada alış yaparken veya kredi borcu öderken daha karlı anlaşmalar yapmaya ve paranın değerini korumaya yardımcı oluyor.
İçerikte yer alan bilgiler yayınlanma tarihinde ilan edilen oranlara göre hesaplanmıştır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.