Temerrüt Nedir, Temerrüte Düşmek Ne Demektir?

Yayınlanma Tarihi: 12.07.2021

Okuma Süresi: 3 dakika

Temerrüt kavramı, alacaklı ve borçlu taraflara göre farklılık gösterir. Peki, temerrüt ne demek? Temerrüte düşmek, temerrüt faizi gibi kavramlar aslında neyi anlatır? Temerrüte dair tüm ayrıntıları sizler için hazırladığımız bu yazıda bulabilirsiniz.

Temerrüt Nedir?

Temerrüt, borçlanmış olan bir kişinin borcunu hukuka aykırı olacak şekilde ödeyememesi durumudur. Alacaklı ya da borçlu taraflardan birinin, sorumluluklarını usulüne uygun bir şekilde zamanında gerçekleştirememesi halinde temerrüt kavramı ortaya çıkar. Temerrüt, hukuken iki temel türe sahiptir. Bunlar alacaklının temerrüdü ile borçlunun temerrüdü olarak birbirinden ayrılır. Borçlu tarafından belirlenen koşullara uygun olarak ifa edilmek istenen borcun alacaklı tarafından kabul edilmemesi halinde bu alacaklı temerrüdü olarak adlandırılır. Borçlunun, borcunu gereken zamanda ödeyememesi durumu ise borçlu temerrüdü olarak tanımlanan bir durumdur.

Temerrüte Düşmek Ne Demek?

Temerrüde düşmek, borçlu tarafın borcunu zamanında ödeyemediği durumlarda oluşan tanımdır. Burada temerrüde düşme kavramı iflas etmek ve borcu hiçbir zaman ödeyemeyecek olmak şeklinde anlaşılmamalıdır. Borçlu, borcunun tamamını ya da bir kısmını gereken sürede ödeyemediği durumlarda temerrüde düşer.

Temerrüt Olasılığı Nedir?

Tarafların temerrüde düşme olasılığı öngörülebilir. Temerrüdün tanımı varlık sınıfı, düzenleyici otoritenin kuralları, borçlanma sözleşmesi şartlarına göre şekillenir. Bu sebeple, temerrüt olasılığı hesaplanırken temerrüdün altında yatan sebepler irdelenmelidir. Temerrüt olasılığı, mevcut şartlar doğrultusunda yapılan değerlendirmeler sonucu ileriki dönemde borçlunun temerrüde düşme ihtimalinin öngörülmesi halidir.

Temerrüt Faizi Nedir?

Temerrüt faizi, bir para alacağının doğması halinde zararın oluşup oluşmamasına ya da borçlunun kusuru olup olmamasına bakılmaksızın temerrüde düşülmesi ile ödenmesi zorunlu olan faizdir. Temerrüt faizinin istenebilmesi için para borcunun oluşması ve temerrüdün gerçekleşmesi gerekir.

Temerrüte Düşmenin Kriterleri Nelerdir?

Borçlunun borcunu ödeyemeyeceğine kanaat getirilmesi için birtakım kriterlerin gözlenmesi gerekir. Bu kriterler aşağıdaki gibidir:

Finansal güçlük yaşanması

Finansal güçlük, şirket faaliyetlerinde likidite dengesinin bozulması durumudur. Buna örnek olarak alacak yönetiminde meydana gelensorunlar, mali yapı oranlarında negatif yönde ayrışmaların olması, yönetim ve ortaklıklarda meydana gelen dengesizlikler gösterilebilir. Yaşanan finansal güçlük arttıkça temerrüt riski de artar.

Teknik ödeme güçlüğü çekmek

Şirketin sahip olduğu varlıkların borçlarından küçük olması, şirket zararının özkaynağını aşması gibi sebeplerden dolayı vadesi gelen borçların ödenememesidir.

Borçlarda yeniden yapılanma

Yeniden yapılandırma, borçluların finansal zorlukların üstesinden gelebilmeleri için yapmak zorunda oldukları iyileştimelerdir.

Bu zorlukların birine ya da tümüne maruz kalan şirketler için temerrüt oranı artmaktadır.

Borsa İşlemlerinde Temerrüt

Borsa işlemleri sonucu teminat açığı oluşmuş olan yatırımcıya bu açığı kapatması için Takas Bank yasal uyarıda bulunur ve söz konusu borç için belli bir süre verir. Verilen süre içerisinde yatırımcı ödemesi gereken borcu ödeyemediyse yatırımcının hesabı temerrüde düşer. Borçlu, temerrüde düştükten hemen sonra borcunu öderse birinci temerrüde düşmüş olur ve yatırımcının hesabına o günün faiz oranlarına göre en yüksek oranın bir katı faiz uygulanır. Borçlu, borcunu temerrüde düştükten hemen sonra ödeyemezse yatırımcının hesabı ikinci temerrüde düşer. Bu durumda yatırımcıya üç kat faiz uygulanır.

Temerrüt Yükümlülükleri Yerine Getirilmezse Ne Olur?

Taraflardan biri için temerrüt oluşması halinde temerrüde düşen taraf aşağıdaki adımları uygulayabilir:

Açık durumdaki pozisyonlar seans içerisinde ilgili borsa ya da üye tarafından likidite edilebilir.

Takas Bank, teminatları nakde çevirebilir.

Eğer yukarıda sayılan adımlara rağmen borçlu yükümlülüklerini yerine getiremediyse Takas Bank, ilgili üyenin kendi bünyesinde tespit ettiği hal ve alacaklarını temin edebilmek için başvuruda bulunabilir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.

Etiketler:

Ekonomi Tasarruf Yöntemleri