Sürdürülebilir satın alma uygulamaları nedir, neden önemlidir? Gelin hep birlikte gezegenimize zarar vermeden işinizi büyütmenize yardımcı olmanın yollarını keşfedelim.
Sürdürülebilirlik, gitgide daha sık duymaya başladığımız bir kavram. Fakat dünyanın sürdürülebilirliğe odaklanmaya başlamış olması pek de yeni bir tavır değil. Artık tüketiciler, satın aldıkları ürünlerin nereden geldiğini ve nasıl yapıldığını bilmek istiyorlar. Şirketler de çevre yönetiminde lider konuma sahip olmanın ne kadar önemli olduğunun farkında. Sürdürülebilir uygulamalar söz konusu olduğundaysa işletmelerin tedarik ve satın alma süreçlerini sürdürülebilir kılması, atılması gereken ilk adım olarak öne çıkıyor.
Sürdürülebilir Tedarik Nedir?
Aslında sürekli bir gelişim ve değişim süreci olarak nitelendirilebilecek sürdürülebilir satın alma, ürünlerin ömür devri boyunca meydana gelebilecek bütün etki ve riskleri çözüm yollarıyla birlikte ele alan bir yaklaşım sunuyor. Sürdürülebilirliğin iyileştirilmesi ve işletmelerin operasyonlarının bu minvalde optimize edilmesi için tedarik kanalları odaklanılması gereken ilk noktalardan biri.
İşletmeler, ürün ve hizmetlerinin pazara ulaştırılması sürecine dahil olan tüm paydaşları için çevresel, sosyal ve ekonomik değerler yarattığı ve bu değerleri koruyup geliştirdiği sürece sürdürülebilir tedarik zinciri mümkün olabiliyor. Sürdürülebilir tedarik, uzun vadede işletmeler için daha yüksek karlar, daha sadık müşteriler, daha sağlıklı mali tablolar ve parlak gelecek beklentileri sağlayabiliyor.
Tedarik zinciri yönetimi için işletmelerin atması gereken önemli adımlarsa şöyle:
Düşük etkili, adil ticaret veya çevre dostu tedarikçilerin belirlenmesi;
Tedarik edilen üretim malzemelerinin sorumlu bir şekilde kullanılması (Örn: Geri dönüştürülmüş kağıt kullanımı);
Ambalaj malzemelerini tek kullanımdan sonra atmak yerine geri dönüştürerek atık miktarının azaltılması;
Çalışanların kendilerine saygı duyulduğunu ve değer verildiğini hissettikleri, sağlıklı bir çalışma ortamının sürdürülmesi (Örn: Çalışanlara geçim sağlayabilecekleri bir ücret ödenmesi).
Sürdürülebilir Tedarikin Üç Sütunu
Sürdürülebilir tedarik tek boyutlu, ekonomi odaklı yaklaşıma karşı üç boyutlu bir yaşam döngüsü yaklaşımına sahip. Bu bakımından yeni ve akıllıca bir yöntem. Bu üç boyutlu yaklaşım, sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminin üç kat daha uzun ve pahalı olacağı anlamına gelmiyor. Bunun yerine sürdürülebilir kalkınmayı üç ayrı sütunda üstleniyor. İşte sürdürülebilir tedarik zinciri birleşenleri:
1- Çevresel
Çevresel kaygılar, sürdürülebilir satın almanın en baskın gerekçesi olarak kabul ediliyor ve insanlığın yerleşik tüketim kalıpları yoluyla sürdürülebilir olmayan mevcut kaynakları aşırı talep etmeye başladığı 21. yüzyıl atmosferinin bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor.
Sürdürülebilir tedarikin çevresel boyutu, mümkün olan her yerde yenilenebilir veya geri dönüştürülmüş malzemeler kullanarak ve atıkları azaltarak kaynakların korunmasını ve yönetimini teşvik etmeyi amaçlıyor. Aynı zamanda üretim uygulamalarına bakmayı ve çevre üzerinde kirlilik, biyolojik çeşitlilik kaybı veya habitat bozulması gibi olumsuz etkilerin olmadığından emin olmayı içeriyor.
Bu noktada gözetilmesi gereken bazı konu başlıklarıysa şöyle: Çevresel kaynak yönetimi, kentsel planlama, CO2 oranını azaltma, güneş ve rüzgar gibi alternatif enerji kaynaklarına yönelme, sürdürülebilir tarım, ekosistemlerin korunması, su kaynakları, kirlilik ve atık yönetimi, vb.
2- Sosyal
Tedarik zincirinde sürdürülebilirlik kapsayıcılık, eşitlik, uluslararası çalışma standartları, çeşitlilik hedefleri, yenilenme ve entegrasyon gibi sosyal politika konularını da ele alan sosyal bir tutum da sergiliyor.
Sosyal sürdürülebilir tedarik zinciri örnekleri arasında şu alanlar öne çıkıyor: Gıda güvenliği, çocuk işçiliği ve zorla çalıştırma yasaları, cinsiyet eşitliği, herkes için sağlıklı yaşam ve refah ihtiyaçlarının ele alınması, vb.
3- Ekonomik
Sürdürülebilir olmayan ve olan iki alternatif arasındaki satın alma fiyatında farklılıklar olabiliyor. Ancak bu fark genellikle ihmal edilebilir düzeyde kalıyor. Öte yandan sürdürülebilir seçeneğin maliyeti daha yüksek olsa bile ürün veya hizmetin kullanım ömrü boyunca enerji, su ve atık tasarrufu sağlayacak olması da göz ardı edilmemesi gereken bir mali detay.
Sürdürülebilir tedarikin ekonomik ayağının odaklandığı konu başlıkları ise şöyle: Ekonomik yenilenme, sürdürülebilir ekonomik kalkınma, gelişmekte olan piyasalar, KOBİ'lerin gelişimi, pazar değeri, yaşam döngüsü maliyeti ve yoksulluğun azaltılması, vb.
Sürdürülebilir Satın Alma Uygulamaları Nelerdir?
Akıllı ve sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi için bahsi geçen kurumsal, sosyal, ekonomik ve çevresel sorumluluğun satın alma süreçlerinde ve karar mekanizmasında benimsenmesi oldukça önemli. Aynı zamanda bunların şirket ve paydaşlarının gereksinimlerini karşılamasını da sağlamak gerekiyor.
Tedarik ve satın alma süreçlerinin sürdürülebilir uygulamaları yalnızca yasa dışı kimyasallar kullanmamak ya da alternatif enerji kaynaklarına yönelmekle gerçekleştirilmiş olmuyor. Sürdürülebilir tedarik, daha ziyade çevrenin ve toplumun korunmasıyla uyumlu gereksinimlerin, şartnamelerin ve kriterlerin bütünleştirilmesiyle ilgili. Ancak böylesi bir tedarik zinciriyle entegre edildiğinde sürdürülebilir satın alma uygulamalarından verimli bir şekilde faydalanılıyor.
Sürdürülebilir tedarik taahhüdünde bulunan, enerji tüketimini ve atık üretimi azaltan işletmeler, yenilikçi ürün ve hizmetlerini sürdürülebilir bir şekilde geliştirerek markalarını farklılaştırıp rakipleri arasından sıyrılıyor. Böylece bilinilirliklerini artırıyor ve marka beyanlarını güçlendiriyor.
Sürdürülebilir Tedarik Zincirinin Önemi
Gıda kıtlığı, küresel ısınma ve nüfusun dünya üzerindeki etkilerinin endüstriyel faaliyetlerle ilişkisi inkar edilemez bir gerçek. Öyle ki günümüz işletmelerinin çoğu dâhili operasyonlarından tedarikçilerinin operasyonlarına kadarki süreçte ortaya çıkan çevresel, sosyal ve ekonomik sonuçlardan giderek daha fazla sorumlu tutuluyor.
Ancak kurumsal sosyal sorumlulukta önemli bir faktör olarak öne çıkan sürdürülebilir tedarik zinciri politikası, işletmelerin sadece hayatta kalmak için değil; uzun vadede gelişmek ve başarılı olmak için de gerekli. Üstelik bu yönelim, endüstrilerin bu zamana kadarki hasarlarını tersine çevirmek için de kaçırılmayacak bir fırsat.
Değişim bir anda gerçekleşmiyor; ancak işletmeler zamanla, kararlılıkla ve sabırla sürdürülebilir satın alma yöntemlerini tercih ederek dünya için fark yaratmayı başarabiliyor.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.