Tasarım odaklı düşünme anlamına gelen "design thinking" metodolojisi, dünyanın önde gelen şirketleri ve üniversiteleri tarafından uzun süredir kullanılan bir yöntemdir. Tasarım odaklı düşünme dendiğinde birçok kişinin aklına yalnızca endüstriyel tasarım ya da grafik tasarımı gibi sektörler gelse de bu kavram tüm sektör ve girişimlerde kullanılabilir. Yenilikçi ve yaratıcı fikirler doğrultusunda hareket ederken düşünce biçimine birçok farklı bakış açısı katmayı benimseyen tasarım odaklı düşünme; başarıya giden yolda önemli bir adım olarak kabul edilebilir. Siz de gerek kişisel hayatınızda gerekse iş yaşamınızda tasarım odaklı düşünme sistemini benimseyerek sorunlarınıza yepyeni bakış açıları katabilir, yenilikçi çözümlerle tanışabilirsiniz!
Tasarım Odaklı Düşünme Ne Demektir?
Tasarım odaklı düşünme, farklı bakış açıları çerçevesinde çözüm odaklı fikir yürütmeye dayanan bir metodolojidir. Bu metodolojinin temelinde, bir konuyu algılama aşamasında akla ilk gelen ve göze ilk çarpan unsurlara bağlı kalmamak yatar. Her fikir, olay, kişi ve unsurun ilk etapta dikkat çekmeyen farklı boyutları bulunur. Tasarım odaklı düşünme, görünür olmayan düşüncelerin farklı bakış açılarının yardımıyla ortaya çıkarılmasını ve böylece alternatif stratejiler ve çözümler sunulmasını sağlar. Ürün odaklı yaklaşımın aksine, insan ve empati odaklı bir çözüm süreci benimsenir. Bu şekilde kurulan bir düşünce sistemi ile her konu ve olayla ilgili yeni ve yenilikçi çözümler üretilebilir.
Tasarım Odaklı Düşünme Ne İşe Yarar?
Interaction Design Foundation'da yayınlanan bir makalede, tasarım odaklı düşünmenin önemi bir örnekle anlatılır. Olması gerekenden daha alçak biçimde inşa edilmiş bir köprünün altından geçen bir kamyon, yarı yolda köprünün altında hareket edemeyecek şekilde sıkışır. Kamyonun içinde bulunduğu durumdan bir an önce kurtarılması ve trafiğin olağan akışında devam etmesi gerekmektedir. Bu sorunu çözmek için mühendisler, acil durum personelleri, itfaiyeciler ve şoförler gibi alanında uzman birçok insan bir araya gelir.Acil durum personeli kamyonun parçalanarak sıkıştığı yerden çıkarılmasını, mühendis ise köprünün sorun yaratan kısmının yıkılmasını önerir. Başka bir deyişle, her meslek sahibi alanında uzman olduğu konuyla ilgili bir çözüm üretir. Bu esnada oradan geçmekte olan bir vatandaş, hiçbir uzmanın o an aklına gelmeyen bir öneri sunar: Kamyonun lastiklerinde bulunan hava indirilerek en az hasar ve zaman kaybı ile bu problem çözülebilir. Bu örnek, farklı bakış açılarının ve beyin fırtınasının her konuda yeni çözümler üretilmesini sağlayacağının da basit bir göstergesidir. Kimi zaman en görünür ve açık çözümler bile bir ya da birden fazla kişi tarafından hemen fark edilmeyebilir. Kolektif bir düşünme şekli ve fikir paylaşımı, düşüncelerde yaşanan kısıtlılığı ve kalıpları da ortadan kaldırmakta etkilidir.
Tasarım Odaklı Düşünme Aşamaları Nelerdir?
Tasarım odaklı düşünme sistemi rasyonel bir çerçeveye oturtan araçlar ve aşamalar bulunur. Her firma, kurum ya da markanın kullandığı tasarım odaklı düşünme araçları birbirinden farklı olabilir. Ancak temelde, bu düşünce sistemi herkes tarafından izlenen 5 aşamadan oluşur. İlk aşama, empati kurmaktan geçer. İlgili konunun gerçek muhatapları ve kullanıcıları merkeze alınarak konuyu onların bakış açısından görmek gerekir. İkinci aşamada, gündemdeki konu, içinde barındırdığı tüm nedenler, ihtiyaçlar ve sorunlar çerçevesinde incelenerek tanımlanır.
Üçüncü aşamada çözüm tasarlama sürecine geçilir. Yenilikçi ve işlevsel çözümler için fikir alışverişi yapılır, farklı varsayımlar üzerinden tartışılır. Dördüncü aşamada ise bir önceki aşamada öne sürülen farklı fikirler, ortak başlıklar çerçevesinde bir araya getirilerek prototip olarak değerlendirilir. Böylece konunun çözüm önerileri mantıklı, düzenli ve sistemli bir çerçeveye oturtulmuş olur. Son aşamada ise seçilen çözümler test edilerek ortaya çıkan sonuçlar değerlendirilir.
Tasarım Odaklı Düşünme Nasıl Uygulanır?
Tasarım odaklı düşünme, bireysel planlardan geniş kapsamlı projelere dek hayatın her anında ve alanında uygulanabilir. Bahsi geçen aşamaları izleyerek bir düşünce sistemi oluşturmak ve uzun vadede bu sistemi benimseyerek tüm yaşama taşımak her açıdan faydalıdır. Şirketler ve kurumlar, tasarım odaklı düşünme sistemini eksiksiz bir şekilde uygulamak için çeşitli workshop'lar düzenleyebilir ya da hedef kitle olarak da tanımlanan kullanıcılardan bizzat fikir alabilir.
Tasarım odaklı düşünmede çevresel faktörler, alışkanlıklar ve kalıpların dışına çıkmak gerekir. Bu düşünce sistemi yalnızca şirketlerin İnsan Kaynakları ya da Ar-Ge departmanlarında değil, tüm departmanların çalışma biçimiyle bütünleşebilir. Tasarım odaklı düşünmeyi benimsemek isteyen her gerçek ve tüzel kişinin farklı öykülerden ve kişilerden ilham almayı, onların fikirlerini değerli bulmayı öğrenmesi gerekir.
"Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir."