Gelişen teknoloji, küreselleşme ve yenilenen ekonomik sistemler nedeniyle iş dünyasındaki rekabet ortamı günden güne kızışıyor. Gelişmek, daha geniş kitlelere ulaşmak ve başarı grafiğini yükseltmek isteyen işletmelerin de rekabet dünyasına ayak uydurması gerekiyor. Bunu yapmanın en temel yollarından biri; fikir üretme, analiz yapma, plan oluşturma ve karar alma süreçlerinde stratejik adımlar atabilmektir. İşte, tam da bu noktada, stratejik plan kavramı karşımıza çıkıyor. Peki, stratejik plan ne demek? Stratejik planlama süreci aşamaları nasıl işler ve işletmelere hangi avantajları kazandırır?
Stratejik Plan Nedir?
İlk olarak “Stratejik planlama nedir?” sorusunu yanıtlayarak başlayalım. İşletmesini gelecekte hangi noktada görmek istediğini zihninde tasarlamayan girişimci yoktur. Ancak hayal edilen noktaya ulaşabilmek için stratejik adımlardan oluşan tutarlı bir yol planı çizilmesi kaçınılmazdır.
Rekabet ortamında bulunan her işletmenin uzun vadede varlığını sürdürebilmesi için becerilerini ve kaynaklarını kullanarak çevresel koşullara hakim olması, bu sayede de bulunduğu ekosisteme adaptasyon sağlaması gerekir. Stratejik plan tanımı da burada devreye girer: Oluşturulan plan çerçevesinde işletmelerin uzun vadede hangi vizyon, misyon ve eylem planları doğrultusunda hareket edeceği, hangi fırsatları ve avantajları değerlendireceği belirlenir.
Kısacası, stratejik plan kavramının bir işletmenin hedeflerini, faaliyet alanlarını, büyüme planlarını ve rakiplerine karşı atacağı adımları kapsadığı söylenebilir. Stratejik planlama sayesinde işletmeler, geleceklerini daha tutarlı bir şekilde inşa edebilir. Öte yandan bu süreç, şirketlerin performanslarını geliştirmelerine, kurumsallaşmalarına ve rekabet ortamında avantaj kazanmalarına da destek olur.
Stratejik Planlama Aşamaları Nelerdir?
Stratejik planlama, işletmelerin üst yönetim kadroları tarafından yürütülen bir süreçtir. Ancak stratejik planın yalnızca bir kişi ya da departman tarafından değil, üst yönetim kadrolarının kolektif çalışması sonucunda hazırlanması daha sağlıklı ve tutarlı sonuçlar alınması açısından oldukça önemlidir. Farklı departmanların ortak çalışmaları, işletmelerin geleceğini belirlemeyi kolaylaştırır. Stratejik planlama hazırlama süreci, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
Durum analizi yapılması
Misyon ve ilkelerin belirlenmesi
Vizyon oluşturulması
Stratejik amaçların belirlenmesi
Faaliyet ve proje planlamaları
Süreç takibi
Değerlendirme ve performans ölçümü
Stratejik Plan Hazırlama Süreci Nasıl İşler?
Stratejik planlama sürecini incelemek için yukarıda sözünü ettiğimiz aşamaları daha detaylı bir biçimde ele alalım.
Durum Analizi
Durum analizi, işletmelerin “Neredeyiz?” sorusuna yanıt bulabilmesi için atılan bir adımdır. Bu aşamada çevresel tehditlerden işletme içi zayıflıklara, fırsatlardan yeteneklere kadar birçok unsur değerlendirilir. İşletmenin tarihi gelişimi, tabi olduğu yasal yükümlülükler, faaliyet alanları, ürün ve hizmetleri belirlenir. Ayrıca; mevzuat, paydaş, çevre ve işletme içi analizleri gerçekleştirilir. İşletmenin kuruluş amacından yola çıkılarak tarih boyunca attığı adımlar incelenir ve güncel durumla karşılaştırılır. Durum analizi yapılırken genellikle SWOT analizi yapılır.
Misyon
Bir işletmenin değerleri, yaklaşımları, ilkeleri, felsefesi ve ayırt edici özellikleri misyon başlığı altında ifade edilir. İşletmenin misyonunun açık ve tutarlı bir şekilde ifade edilmesi, hem çalışanlar hem de müşteriler açısından büyük önem taşır.
Vizyon
Bir işletmenin vizyonu, onun gelecekte varmak istediği noktayı işaret eder. Bu nedenle işletme sahipleri vizyon oluştururken “Şirketimizi ilerleyen süreçte nerede, nasıl ve hangi koşullarda görmek istiyoruz?” sorusuna yanıt aramalıdır. Bu yanıt, işletmenin motivasyonu ve gelecekteki başarısı açısından oldukça önemli bir yere sahiptir.
Stratejik Amaçlar
İşletmelerin vizyon ve misyonları tutarlı, gerçekçi ve sağlam hedefler çerçevesinde ifade edildiğinde ortaya stratejik amaçlar çıkar. Söz konusu amaçlar, stratejik planlama sürecinin basamaklarını oluşturur. Bu basamaklar belirlenirken işletmenin kaynakları, ihtiyaçları, tercihleri ve öncelikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Müşteri memnuniyeti, bütçe, piyasa koşulları, pazar payı ve finansal getiriler gibi faktörler gözden kaçırılmamalıdır.
Faaliyetler ve Projeler
Stratejik planlamanın önceki aşamalarında belirlenen hedeflere nasıl ulaşılacağı sorusu, bu adımda yanıt bulur. Hangi faaliyet ve projelerin hayata geçirileceği belirlenir, bu süreçte birim ve departmanlara düşen roller netleştirilir. Projeler önem sıralamasına göre önceliklendirilir, riskler ve varsayımlar da eylem planı içine dahil edilir.
Süreç Takibi (İzleme)
Bu adımda stratejik plan çerçevesinde oluşturulan hedef ve projelerin sistematik izlemesi yapılır. Amaçların gerçekleştirilmesine ilişkin tüm gelişmeler düzenli olarak raporlanır ve değerlendirilmek üzere ilgili kişilere sunulur.
Değerlendirme ve Performans Ölçümü
Son adımda, stratejik planın başlangıçta oluşturulan versiyonu ile işletmenin güncel durumu karşılaştırılır. Çeşitli performans göstergeleri kullanılarak hedeflerin ve amaçların ulaşılan noktayla ne kadar örtüştüğü saptanır.
Siz de işletmenizin geleceğini daha net bir şekilde görebilmek, rakiplerinize karşı üstünlük sağlayarak başarı grafiğinizi yükseltmek ve doğru adımlar atabilmek için stratejik planlama yöntemine başvurabilirsiniz. İşletmenizi hayalinizdeki noktaya taşırken uzman görüşlerine başvurmak, size özel kampanya ve fırsatlardan yararlanmak için
İş’te Kobi’nin ayrıcalıklı dünyasını keşfetmeyi unutmayın.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.