Topluma Fayda Sağlama Yöntemi: Sosyal Girişimcilik
Son yıllarda girişimcilik oldukça popülerleşen kavramlar arasında yer alıyor. Teknolojinin gelişmesi, globalleşme, dünyanın çeşitli noktalarına erişimin sadece bir tık uzak hale gelmesi ve yaratıcı iş fikirlerinin değer kazanması, girişimciliğin birçok türünün ortaya çıkmasının önünü açtı.
İş Bankası blog olarak bu yazımızda, özellikle sivil toplum örgütleri ve büyük şirketlerin farkındalık yaratma çalışmalarında önem taşıyan sosyal girişimcilik kavramına odaklanacağız.
Sosyal Girişimcilik Nedir?
Girişimcilik dendiğinde genellikle, aklınızda olan fikri hayata geçirerek bu fikir üzerinden maddi kazanç sağlamak düşünülür. Sosyal girişimcilikte ise durum tamamen farklıdır. Burada, kişisel bir kar amacı güdülmez. Ortaya çıkan kazanç tamamen sosyal fayda için kullanılır. Ticari faaliyetlerin, sosyal bir amacın gerçekleşmesi için kullanıldığı bu girişimcilikten elde edilen gelir sosyal hedeflerin yerine getirilmesi işlevini görür.
Ticari Girişimcilik ve Sosyal Girişimcilik Farkları Nelerdir?
Ticari girişimcilikte bireysel olarak çok kazanç sağlamak ana hedeflerden biriyken, sosyal girişimcilikte toplumun ihtiyacı olan bir alana çözüm bulmak hedeflenir.
Ticari girişimcilik doğrudan risk almayı gerektirir. Tüm cesaretinizle daha önce hiç denenmemiş ve etkilerinin kestirilemediği bir işe birikiminizi koyabilir ve sonunda çok büyük gelirler kazanabileceğiniz gibi zarar de edebilirsiniz. Oysa sosyal girişimcilikte, büyük riskler almaktan ziyade, topluma fayda sağlayacak alanlara odaklanmak ve toplum için harcanacak gelirler elde etmek önemlidir.
Ticari bir girişimin fark yaratması, o girişime olan talebi arttırır. Yüksek meblağlarda kazançlar elde etmek istiyorsanız, özgün ticari girişimlere odaklanmanız gerekir. Sosyal girişimcilikte ise fark yaratmak değil, fayda sağlamak hedefiyle yola çıkılır. Fikir, herhangi bir problemi çözüyorsa özgün olup olmadığına bakılmaksızın uygulanabilir.Sosyal Girişimleri Başarıya Götüren Faktörler Nelerdir?
Sosyal girişimciler, genellikle gelir düzeyi iyi olan ve belirli standartlarda yaşayan kişilerdir. Bunun da etkisiyle kesinlikle bireysel ticari kazanç beklentisi içerisine girilmez.
Sosyal girişimciler, sosyal girişim projeleri için gerekli olan bütçeyi kendi gelirleri ile yürütebildiğinden çoğunlukla bu projelerde bütçe eksikliğinden kaynaklanan sorunlar yaşanmaz.
Projenin yönetim aşamaları profesyonel bir ekiple yürütülür. Bu da projenin amacına ulaşmasında oldukça etkilidir.
Sosyal girişimcilikte, amaç toplumsal fayda olduğundan yapılan tüm çalışmalar şeffaflık çerçevesinde yürütülür. Projede yer alan herkesin her gelişmeden haberi vardır ve tüm çalışmaların raporlarına erişebilirler.
Projelerin hayata geçirilmesi aşamasında genellikle maddi sebeplerden kaynaklı aksaklıklar yaşanmaz ve proje detayları inovatif bir bakış açısıyla oluşturulur.
Sosyal girişimcilik projeleri, bir soruna çözüm geliştirirken bu çözümün kalıcı olmasını önemser. Örneğin, su sorunu yaşayan herhangi bir bölgenin bir aylık su ihtiyacını karşılamak değil, orada sürdürülebilir bir sistem kurarak su sorununu kalıcı olarak ortadan kaldırmak hedeflenir.
Bu projelerin hayata geçme aşamasında bazı sorunlar meydana gelebilir ancak, sosyal girişimcilik projeleri tüm sorunlara rağmen istikrarlı bir şekilde devam eder. Sorunlar sadece projede bir süreliğine gecikme yaratır ya da projenin planlandığı kadar kapsamlı olması yerine bazı detaylarında vazgeçilmesine sebep olabilir.
Sosyal Girişimcilik Örnekleri
The Shoe That Grows
Sosyal girişimci Kenton Lee, Kenya’da çocukların genelde ayakkabısız olduklarını ya da kendilerine küçük gelen ayakkabılar giydiklerini fark eder. Bu, onun gözünde bir sorundur ve bu soruna uzun vadeli bir çözüm bulmak gerekir. Bu konuda bir şeyler yapmak üzerine düşünen Kenton Lee’nin aklına, büyüyebilen ayakkabı yapma fikri gelir ve bu projeyi hayata geçirmek için hemen çalışmalara başlanır. Proje kapsamında çocukların 5 sene boyunca kullanabilecekleri ayakkabılar ortaya çıkar.
Bu ayakkabıların küçük boyunu 5-10 yaş arası bir çocuğun 5 sene boyunca kullanabilecekken, büyük boyunu ise 10-15 yaş arası bir çocuğun 5 sene boyunca kullanabilecektir. Projenin bu kadar işlevsel bir çözüm sunması sayesinde, proje destekçileri kısa sürede çoğalır ve daha çok çocuğa fayda sağlamanın önü açılır.
Otsimo
Otizmli çocuklar için fark yaratmak ve fayda sağlamak amacıyla yola çıkan Otsimo, Avrupa’nın en iyi Dünya’nın ise 4. en iyi sosyal girişimi seçildi. Otsimo, otizmli çocuklar için ücretsiz eğitimler sunan bir platform. Eğitsel oyunlar içeren bir aile-çocuk uygulaması olan Otsimo, Otizmli çocukların öğrenme kabiliyetlerini arttırma noktasında fayda sağlıyor. 167 farklı ülkede kullanılan Otsimo, Türkiye’de artık “İçimdeki Hazine” ismiyle indirilip, kullanılabiliyor.
İhtiyaç Haritası
Birleşmiş Milletler Kalkınma Platformu tarafında lanse edilen projenin amacı, ihtiyaç sahiplerini ve bu kişilere destek olmak isteyenleri ortak bir platformda buluşturmak. Bir harita üzerinden farklı şehirlerdeki ihtiyaçlar ve destekleri görme imkanı sunan uygulama sayesinde destekçiler kolaylıkla yardım alabiliyor.
Tarlam Var
Türkiye’de verimli toprakların olduğu ve bu toprakların ekonomiye kazandırılması fikriyle ortaya çıkan proje, köylerde istihdam sağlayarak tarımsal üretimin artmasını hedefliyor. Böylece, şehirlere göç eden ancak iş bulamayan insanlar için iş oluşuyor ve döngüsel ekonomiye katkı sağlanıyor.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.