İktisadi konularda, iş hayatında ve günlük hayatta kolayca kullanabileceğiniz Pareto kuralı ile daha önce tanışmış mıydınız? Tanışmadıysanız bu yazımız tam size göre! Zaman ve enerji tasarrufu sağlayan Pareto ilkesinin detaylarını yazımızdan öğrenebilir ve problemlerinizin altında yatan nedenlere kolayca ulaşabilirsiniz.
Pareto İlkesi Nedir?
80 20 kuralı olarak da bilinen Pareto ilkesi yaklaşık yüz yıl önce İtalyan matematikçi ve ekonomist Vilfredo Pareto tarafından ortaya atılmıştır. Pareto, 19. yüzyılda İngiltere ekonomisinin servet dağılımını incelemiş ve bu inceleme sonucunda servetin %80’inin halkın %20’sine ait olduğunu saptamıştır. Sonrasında kendi ülkesi olan İtalya’da ve diğer bazı ülkelerde de buna benzer bir durum olduğunu tespit etmiş, fakat bu durumun nedenlerini o dönemde tam olarak izah edememiştir. George Zipf ile Joseph M. Juran yıllar sonra bu teoriyi tekrar ele aldığında Pareto ilkesi önem kazanmış ve Vilfredo Pareto’ya ithafen literatüre onun ismi ile geçmiştir.
Peki, “Pareto nedir?” ya da bir diğer söyleyişle “80/20 kuralı nedir?” Pareto ilkesi, sonuçların %80’inin, nedenlerin %20’sinden kaynaklandığını ileri sürer. Bu ilkede oranlar daima %80’e %20 değildir; %70’e %30, %90’a %10 şeklinde değişkenlik gösterebilir. Yaşamdaki dengesizliği, orantısızlığı ve eşitsizliği ortaya koyan Pareto ilkesinin amaçlarından biri, işlerin yapılacağı zamanı verimli kılmak ve asgari düzeye çekmektir.
Verimlilik İçin Pareto İlkesi Neden Önemlidir?
İktisadi alanda ortaya atılmış olsa da Pareto ilkesi, hayatın çoğu alanına uyarlanabilir. 80-20 kuralını bilmek ve bu kuralı hayatınızda uygulamaya geçirmek, size az miktarda çaba ile çok sayıda işi halletme imkânını sunabilir. Bunun yanı sıra Pareto optimumu, problemlerin altında yatan sebepleri tespit etmek ve bu sebepleri listelemek açısından da işlevseldir. Problemlerin oranlarını ve önem derecelerini görmek veya bir takım çalışmasına yön vermek için de kullanılabilir.
Bir işletme sahibiyseniz Pareto ilkesi sayesinde gelirlerinizin %80’ini müşterilerinizin %20’sinin oluşturduğunu bilirsiniz ve bu %20’lik kısmı oluşturan müşterilere odaklanıp, onları memnun etmeye çalışarak gelirinizi artırabilirsiniz. Eğer bir öğrenciyseniz sınava çalışacağınız konuların %20’sine odaklanarak sınavda karşılaşabileceğiniz konuların %80’lik dilimini halletmiş olursunuz. Bu örnekleri kendi yaşantınız üzerinden çoğaltabilir ve Pareto ilkesi sayesinde dezavantajlardan avantaj yaratabilirsiniz.
Pareto Analizi Nedir?
Pareto analizi; bir problemin önemli nedenlerini, önemsiz nedenlerinden ayırmak için kullanılır. Kontrol çizelgesi ya da başka veri toplama araçları ile şekillenen şema, kişiye önemli problemleri tespit etme hususunda yardımcı olur. Bu şema; problemi, bilgiyi veya üzerinde durulan konuyu en önemli olandan daha az önemli olana doğru sıralar. Bu analiz sonucunda odaklanılması gereken öncelikli konuya kolaylıkla ulaşabilir.
Pareto analizi, özellikle iş akış sürecindeki problemleri tespit etmede yöneticilere ciddi faydalar sağlar. Pareto verileri iki şekilde analiz edilir. Bunlardan ilki Pareto sayım analizi, ikincisi ise Pareto maliyet analizidir. Pareto sayım analizinde hangi kategorinin en çok kez meydana geldiği tespit edilir. Analiz, kategorilerden ve bu kategorilerin meydana gelme sıklığından yola çıkarak oluşturulur. Pareto maliyet analizi ise maliyet kategorilerinin pahalılığını tespit etmede ve bu tespitleri sıralamada kullanılır.
Pareto Analizi Nasıl Yapılır?
Pareto analizinin ne için kullanıldığını öğrendik. Peki, Pareto analizi nasıl yapılır? Bu sorunun yanıtını aşağıda verilen maddeleri takip ederek bulabilirsiniz ve bunun sonucunda da kendi Pareto analizinizi oluşturabilirsiniz.
● İlk olarak üzerinde durulacak sorun belirlenir,
● Soruna ait bilgiler kategorize edilir ve en önemliden az önemliye doğru sıralanır,
● Soruna uygun ölçüm birimi tespit edilir,
● Gerekli bilgiler edinilir,
● Edinilen bilgiler listelenir,
● Şema çizilir ve değerlendirme aşamasına geçilir.
Pareto ilkesi ile verimliliğinizi artırmak için harekete geçebilir, bunun yanı sıra iş ve okul yaşantınızda
verimlilik için not tutma yöntemleri kullanabilirsiniz. Tüm bu yöntemleri kullanarak üretkenliğinizi artırabilir, hedeflediğiniz başarıya daha kısa sürede ulaşabilirsiniz.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.