Medya okuryazarlığı, en geniş tanımıyla çeşitli türden görsel, işitsel veya basılı türdeki medya mesajlarına erişim sağlayabilme ve erişilen medyaları eleştirel bir bakış açısı ile çözümleyerek değerlendirme becerisidir. Medya okuryazarlığı kavramı ve kapsamı, son dönemlerde dijital medyanın geniş bir alana yayılmasıyla dijital medya okuryazarlığı da önem kazanmıştır. Medya okuryazarlığı konusunda bilgi sahibi olmak, medyadaki tüm bilgilerin arasından gerekli olan bilgilerin edinilmesini kolaylaştırır.
Medya Okuryazarlığı Nedir?
Medya okuryazarlığı, farklı çeşitlerdeki görsel, işitsel ve diğer medya unsurlarına erişim sağlama, elde edilen verileri eleştirel bakışla yorumlayabilme ve değerlendirebilme becerilerinin tümüdür. Medya okuryazarlığı faydası sayesinde önem kazanır. Bu yetkinlikler kişilere medyadan elde edilen bilgileri ayıklayabilme ve kendileri için doğru ve faydalı olanı elde edebilme yeteneği verir.
Medya okuryazarlığı, görsel ve işitsel çeşitli medya organlarının analiz edilebilmesi ve yanlış olanların doğru olanlarından ayrılması, doğru olanların edinilmesini sağlar. Medya okuryazarlığı amacı bilgi edinmek için yanlış bilgilerin ayrılabilmesi ve doğru bilgilerin ulaşılabilmesinin kolaylaştırılmasıdır.
Medya Okuryazarlığının Temel İlkeleri
Medya okuryazarlığı şu temel ilkeleri hedefler:
● Aktif bir sorgulama ve eleştirel yeteneğin geliştirilmesi
● Okuryazarlık kavramlarının her türden medyayı içerecek şekilde genişletilmesi
● Medyanın kültürel bir araç olarak görülmesi ve kullanımının benimsenmesi
● Kişilerin bireysel becerilerinin geliştirilmesi
Medya İçeriklerini Analiz Etme ve Değerlendirme
Medyada manipüle edilmek için hazırlanmış ve yanlış yönlendirme amacı taşıyan doğru olmayan bilgiler görülebilir. Medya okuryazarlığının yaygınlaştırılması ile kişilerin gördükleri bilgileri değerlendirme ve analizini yapma yetenekleri gelişim gösterir. Her bilginin doğru olarak kabul edilmemesiyle bilgi edinilmede daha seçici olunur.
Medya Okuryazarlığı Neden Önemlidir?
Medya okuryazarlığı önemi sayesinde her geçen gün daha fazla kişi tarafından merak edilen bir konu olur. Medyada görülen çeşitli medya ögelerinin sorgulanması doğru bilgiye ulaşılabilmenin sağlanması ve gerekli olanların elde edilebilmesi açısından önem sağlar. Özellikle dijital medya okuryazarlığı konusunda bilgi sahibi olmak kişisel verilerin korunabilmesi ve güvenli bir internet deneyimi elde edilebilmesi açısından önem kazanır.
Eleştirel Düşünme ve Bilgi Doğrulama
Medya okuryazarlığı sayesinde elde edilen bilgiler üzerinde eleştirel düşünme becerileri geliştirilebilir. Eleştirel düşünmenin gelişmesi ile elde edilmiş bilgilerin doğruluğu kontrol edilebilir ve yanlış olan bilgilerin elemesi yapılarak bilgi doğrulama işlemi daha kolay hale gelir.
Dijital Dünyada Güvenlik ve Gizlilik
Medya okuryazarlığı, medya araçlarının ve bu araçlar üzerinden toplanan verilerin kontrolünün sağlanabilmesi konusunda da etkili olur. Bilgilerin hangi internet sitelerine verileceği ve hangi alanlarda güvenlik açığı oluşabileceği gibi konularda medya okuryazarlığı sayesinde farkındalık oluşturmak mümkün olur. Güvenlik ve gizliliğin korunabilmesi sayesinde dijital dünyada daha yetkin bir hareket süreci gerçekleştirilebilir.
Bilgi Kirliliği ve Yanıltıcı Bilgilerle Mücadele
Dijital medyalarda yanlış bilgilerin yayılması süreci oldukça hızlı olur. Dijital medya okuryazarlığı bilgi kirliliğinden etkilenmemek ve doğru bilgiye ulaşabilmek açısından önemli bir yere sahip olur. Bilgi kirliliğinin önlenmesi ve yanıltıcı bilgilerle mücadele etmede medya okuryazarlığı önemlidir. Sosyal mecraların yöneticileri de bu konuda bilgi sahibi ise yanlış bilgilerin ortadan kaldırılabilmesi daha kolay olacaktır.
Medya Okuryazarlığının Toplumsal Etkileri
Medya okuryazarlığının artması sayesinde bireylerin medyayı doğru kullanma oranı artar. Medyanın doğru kullanımının sağlanabilmesi ile kişilerin veri paylaşımı ve medya üzerindeki verileri elde edip yorumlaması daha bilinçli olur. Bu durum, medya gerçekliğinin normal gerçekliğin önüne geçmesini engeller. Bireyden topluma geçişle birlikte toplumsal açıdan bilgilerin doğru yorumlanması, yanlış bilgilerin önüne geçilmesi gibi beklentiler karşılanabilir.
Medya Okuryazarlığı Türleri Nelerdir?
Medya okuryazarlığı, medyanın her geçen gün farklı araçlar üzerinden gelişmesi ve büyümesi ile çeşitlilik kazanır. Medya okuryazarlığının gelişmesi sayesinde hem bireysel hem de toplumsal açıdan kişilerin bilgi edinme ve bu bilgileri yorumlayabilme yetenekleri gelişebilir.
Dijital Medya Okuryazarlığı
Dijital medya okuryazarlığı, dijital medyanın etkili bir biçimde kullanılabilmesi açısından önem taşır. Dijital medyada çeşitli bilgiler elde edilebilir ancak bu bilgilerin eleştirel bakış açısından geçirilip doğruluğunun kontrol edilmesi gerekir. Dijital medya okuryazarlığı sayesinde kişilerin medya üzerinden elde ettiği bilgilerin doğruluğunu teyit edebilme becerileri gelişim gösterir.
Sosyal Medya Okuryazarlığı
Sosyal medya okuryazarlığı, sosyal medya platformları üzerinden elde edilen bilgilerin etkili bir şekilde işlenmesi ve paylaşılması becerilerine verilen isimdir. Sosyal medya okuryazarlığı becerileri dijital ayak izi yönetimi, çevrimiçi gizlilik bilinci, sosyal medya içeriği değerlendirme ve dijital iletişim becerileri gibi çeşitli başlıkları içerir. Sosyal medya okuryazarlığı, bireylerin dijital dünyada bilinçli bir şekilde hareket edebilmelerine yardımcı olur.
Medya Okuryazarlığı Özellikleri
Medya okuryazarlığı, bireylere kazandırdığı yetkinlikler ile çeşitli özellikleri ile ön plana çıkar. Medya okuryazarlığı sayesinde kişiler çeşitli beceriler elde edebilir ve medyanın doğru kullanımı sağlanabilir.
Eleştirel ve Analitik Düşünme Becerisi
Medya okuryazarlığı sayesinde kişiler elde edilen verileri analitik düşünme becerileri ile inceleme yetkinliği kazanır. Eleştirel bakış açıları sayesinde bilgilerin doğru yorumlanabilmesi sağlanır.
Bilgi ve İçerik Doğrulama Yeteneği
Medya okuryazarlığında yetkinlik elde eden kişiler bilgilerin elde edilebilmesi ve doğrulanabilmesi gibi konularda yeteneklerini geliştirebilir. Bilgileri doğrulama yeteneği sayesinde kişiler kendileri için doğru olan bilgilere ulaşabilir ve bilgilerin doğruluğunu teyit edebilir.
Medya İçeriklerini Sorgulama ve Değerlendirme
Medya içeriklerinin sorgulanabilmesi için medya okuryazarlığı becerilerinin elde edilebilmesi gerekir. Medya içeriklerinin sorgulanıp değerlendirilebilmesi sayesinde kişiler doğru ve gerekli bilgilere erişim sağlayabilir ve elde edilen bilgileri sorgulayarak kendileri için doğru olan kısmı elde edebilir.
Etik ve Sorumlu Medya Kullanımı
Medya okuryazarlığı, medyanın nasıl doğru şekilde kullanılacağı konusunda da yetkinlik kazanılmasına yardımcı olur. Etik kurallara uygun bir medya kullanımını destekler ve kişilerin medya kullanımında sorumluluk elde etmelerine yardımcı olur.
“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir."