Bitcoin'in 2009 yılında ortaya çıkmasıyla başlayan kripto para devrimi, bugün binlerce kripto para biriminin içinde bulunduğu geniş bir piyasa yaratmış durumda. Bu piyasanın geleneksel finansal sistemler üzerinde de ciddi etkileri bulunuyor. Peki, kripto para nedir ve bu dijital varlıkların temelini oluşturan blockchain teknolojisi nasıl çalışıyor? Gelin, kripto para birimleriyle ilgili öne çıkan detaylara birlikte bakalım.
Tamamen dijital ve merkezî bir otoriteye bağlı olmadan çalışan kripto para birimleri, herhangi bir banka ya da finansal aracı olmadan eşler arası işlemlere olanak sağlayan dijital varlıklardır. Kripto para birimlerinin çalışmasını sağlayansa blockchain teknolojisidir.
Blockchain tüm işlemlerin şeffaf ve değiştirilemez bir şekilde kayıt altına alındığı merkeziyetsiz bir dijital defterdir. Yapılan işlemler, ağdaki kullanıcılar tarafından doğrulanarak zincire eklenir ve bu da sistemin manipülasyona karşı korunmasını sağlar.
2009 yılında piyasaya sürülen Bitcoin ilk kripto para birimi olarak tanımlanır ve bu alanın öncüsüdür. Sonradan piyasaya çıkan Ethereum gibi dijital varlıklarsa Bitcoin'e rakip olarak bir kripto para piyasası oluşmasını desteklemiştir.
Dijital bilgilerin şeffaf bir şekilde depolanmasını sağlayan blockchain, merkeziyetsiz bir veri tabanıdır. Blockchain teknolojisi tüm verilerin "blok" adı verilen küçük gruplar halinde toplanmasını sağlar. Kendisinden önceki bloklara bağlanan bloklar bir blok zinciri oluşturur. Bu zincir sayesinde tüm veriler hem kronolojik hem değiştirilemez bir şekilde saklanır. Güvenlik ve şeffaflık blockchain teknolojisinin temel avantajları arasında gösterilebilir.
Blockchain teknolojisinin çalışma adımlarıysa genellikle şöyledir:
• Bir kullanıcı blockchain ağı üzerinde bir işlem gerçekleştirir. Örneğin bir kripto para transferi yapar.
• Düğümler olarak da adlandırılan ağa bağlı bilgisayarlar bu işlemin geçerli olup olmadığını doğrular.
• Doğrulanan işlem diğer işlemlerle birlikte bir blok içerisinde toplanır ve böylece bir blok oluşturulur.
• Oluşturulan yeni blok önceki bloklara kriptografik bir şekilde bağlanarak zincire eklenir.
• Zincire eklenen blok değiştirilmesi ya da silinmesi imkansız olan kalıcı bir kayıt haline getirilir.
Kripto para birimleri kripto para cüzdanlarında saklanır. Bu cüzdanlar dijital varlıklarınızı yönetmenizi ve blockchain ağlarıyla etkileşimde bulunmanızı sağlar. Kullanıcıların bu cüzdanlar aracılığıyla kripto para göndermesi ve kripto para bakiyelerini takip etmesi mümkündür.
Kripto para cüzdanları yazılım cüzdanları, donanım cüzdanları ve kağıt cüzdanlar olmak üzere üç ana grupta toplanabilir:
• Yazılım Cüzdanları: Bilgisayarlar veya mobil cihazlar için geliştirilen bu uygulamalar internete bağlı oldukları için "sıcak cüzdan" olarak tanımlanır.
• Donanım Cüzdanları: Özel anahtarlarını çevrim dışı bir cihazda saklayan cüzdanlardır. Çevrim içi saldırılara karşı korunaklı bir saklama yöntemi olan donanım cüzdanları "soğuk cüzdan" olarak da adlandırılır.
• Kağıt Cüzdanlar: Hem genel hem özel anahtarların bir kağıdın üzerinde, fiziksel olarak saklanmasını sağlayan cüzdanlardır. Bu soğuk depolama yöntemi kağıdın zarar görmesi veya kaybolması gibi riskler barındırır.
Kripto para piyasası her geçen gün ortaya çıkarılan yeni kripto para birimleriyle büyümeye devam ediyor. Kripto para yatırımcılarının ve kripto para borsalarının sayısının artmasıyla birlikte pek çok ülke bu alandaki yeni düzenlemeler üzerine çalışmalar yürütür. Bu nedenle herhangi bir kripto para yatırımı yapmadan önce hem bu alandaki yeni düzenlemeler hem kripto para piyasaları hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
İçerikte yer alan bilgiler yayınlanma tarihine göre hazırlanmıştır.
"Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir."