Yayınlanma Tarihi Logosu Yayınlanma Tarihi: 18.06.2021
Okuma Süresi Logosu Okuma Süresi: 4 dakika
​Sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünya için, atıkların minimuma indirilmesi oldukça önem taşıyor. Bu konuda birçok kurum ve şirket her geçen gün yeni önlemler alıyor ancak bireylere de sorumluluklar düşüyor.
İş Bankası blog olarak bu yazımızda, hem daha yaşanabilir ve temiz bir dünya için hem de üretimde kalitenin sağlanması için sizlere yardımcı olacağını düşündüğümüz kompost yapımı hakkında ihtiyacınız olabilecek bilgileri derledik.

Kompost Nedir?


Evimizde her gün birçok gıda tüketiyoruz ve aslında bir o kadar da çöp atıyoruz. Her türlü organik atığın, uygun koşullar sağlanarak biriktirilmesi sonucu ortaya çıkan doğal gübreye kompost adı verilir. Çayımızdan kalan atıklar, yumurta kabukları, sebze meyvelerimizin kullanmadığımız kısımları ya da dolapta uzun süre beklediği için çürüyen sebze ve meyveler, ekmek hatta kahve artıkları dahi uygun koşullar sağlanarak bir araya getirildiklerinde, oldukça işlevsel ve doğal bir gübreye dönüşebilir.

Evde Nasıl Kompost Hazırlanır?


Daha önce çok fazla toprakla haşır neşir olmadıysanız ve atıkları ayırma ya da geri dönüştürme konularıyla yakın zamanda ilgilenmeye başladıysanız kompost hazırlamak kulağınıza zor bir iş gibi gelebilir ancak oldukça basittir. Özellikle kompostunuz oluştuktan sonra doğaya sağlayacağınız faydayı ve elde edeceğiniz verimli toprağı düşündüğünüzde bu iş ile uğraştığınız için büyük bir mutluluk hissedebilirsiniz.
Kompost yapmayı hayatınızda bir alışkanlık haline getirdiğinizde, evinizde harika bir döngüsel sistem oturtmuş olacaksınız. Mutfağınızdan çıkan atıklar, doğadaki kırılmış dallar, yapraklar bir araya gelerek daha verimli sebze, meyve, çiçek yetiştirmenizi sağlarken bir taraftan da doğaya harika bir katkı sunmuş olacaksınız.

Kompost alanınızı belirleyin 


Bu sistemi iyi işletebilmek için, kompost hazırlayacağınız alanı en doğru şekilde seçmenizi tavsiye ederiz. Eviniz bahçeliyse, bahçede bir alanınızı bu işlem için ayırabilirsiniz. Alanınızı belirlerken; kolay ulaşılabilir, etrafında rahat hareket edebileceğiniz az da olsa güneş alan bir yer seçmenizi tavsiye ederiz. Zamanla kompostları çoğaltma ihtimalinize karşın seçtiğiniz alanın geniş olmasına dikkat edebilirsiniz.
Kompost işlemini evinizde ya da balkonunuzda da kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz. Evde ya da balkonda kolayca konumlandırabileceğiniz hazır kompost kutuları bulunuyor. Bu işlem için hazır kompost kutusu tercih edebileceğiniz gibi, büyük bir kova veya çöp kutusu ile de kendi kompost kutunuzu oluşturabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey, kovaya delikler açmak ve bu deliklerden sineklerin girmesini önlemek amacıyla deliklerin olduğu bölgelere sinek telleri takmak olacaktır.​
kompost-nasil-yapilir  

Kompost malzemelerinizi yerleştirin


Kompost hazırlanırken yeşil ve kahverengi malzemeler kullanılır. Bunun temel amacı, azot ve karbon bakımından zengin bir karışım elde etmektir. Yeşil malzemeler azot, kahverengi malzemeler ise karbon dengesini sağlar.
Burada püf nokta, malzemeleri doğru oranda kullanmaktır. Yaklaşık üçte bir oranında yeşil malzeme ve üçte iki oranında kahverengi malzeme, iyi bir kompost oluşturmak için idealdir. 

Yeşil malzemeler: Sebze ve meyve atıkları, taze otlar, yeşil yapraklar, çay atıkları, kahve artıkları, yumurta kabukları 

Kahverengi malzemeler: Dal ve ağaç kabukları, kuru yapraklar, kuruyemiş kabukları, talaş, kuru yapraklar, çam iğneleri, saman ve saplar, gazete, dergi atıkları, tırnak, saç, hayvan kılı
Kullanılmaması gereken malzemeler: Et, tavuk, balık, kemik, süt ürünleri, atık kızartma yağları, kumaş, hayvan kumları

Malzemelerinizi yerleştirirken, ilk olarak kahverengi sonrasında ise yeşil malzemeleri koyabilirsiniz. Kompostu hazırlarken, karışımın kuru olduğunu fark ederseniz su kullanabilirsiniz ancak suyun az olmasına ve karışımı çok sulu bir hale getirmemesine dikkat etmenizi tavsiye ederiz. Böyle bir aksilik yaşarsanız panik olmayıp, karışımınıza biraz daha kahverengi malzeme ilave edebilirsiniz. Çürüme sürecini hızlandırmak için doğadan aldığınız yeşil otlardan da faydalanabilirsiniz.

Kompost Bakımı Nasıl Yapılır?


Kompostun yaşayan organizmalardan oluşan, canlı bir yapısı olduğunu unutmamalısınız. Bu sebeple bakımını da titizlikle yapmak gerekiyor. Her atık eklediğinizde fermantasyon sürecini başlatmak amacıyla karıştırmalısınız.
Nefes alan her organizma gibi kompostun da hava almaya yani oksijene ihtiyacı var. Bu sebeple karışımın hava aldığından, deliklerin yeterli olduğundan emin olmalısınız. 
Kompostun, istenilen süreçte tamamlanabilmesi için nemli olması da büyük önem taşır. Kuruma olduğunu fark ettiğinizde yeşil malzeme ekleyebilir ya da sulayabilirsiniz. Çok ıslak olduğu durumlarda da kahverengi atık eklemek uygun olacaktır.

Kompostun Kullanılacak Duruma Geldiği Nasıl Anlaşılır?


Gerekli adımları düzenli olarak uyguladığınızda birkaç hafta içerisinde atıkların yok olduğunu ve güzel bir toprak elde ettiğinizi gözlemleyebilirsiniz. İdeal bir kompostun en belirgin özelliği toprak kokması ve kahverengi olmasıdır. Kompostunuz, iyi kokuyor ve kahverengi görünüyorsa ancak siz olup olmadığından emin değilseniz, çabuk çimlenen bir tohumu karışıma ekebilirsiniz. Tohum çimleniyorsa, kompostunuz kullanıma hazır hale gelmiştir. Bu toprak sayesinde çok daha verimli ve doğal ürünler yetiştirebilirsiniz.
Kompostu, evinizde ve bahçenizde kullanabileceğiniz gibi geniş çaplı üretim için de kompost kullanabilirsiniz. Örneğin; başarılı ve kazançlı bir mantar üretimi için uygun mantar yetiştirme ortamı ve doğru hazırlanmış mantar kompostu tercih ediliyor. Mantar yetiştiriciliği üretim faaliyetlerine ilişkin kompost, misel, torf alımı elektrik, sulama, kompost yerleştirme, tesis boşaltma gibi ihtiyaçlar için Mantar Yetiştiriciliği Kredisi’ne İş Bankası şubelerinden veya İmeceMobil üzerinden başvurabilirsiniz.
Üreticinin üretim yapmak için gübreye, tohuma, ilaca, suya ihtiyacı olduğu gibi finansmana da ihtiyacı olduğunu çok iyi biliyoruz. İş Bankası olarak üreticilerimizin rahatlaması için hasattan hasada senede bir ödemeli, uygun faiz oranlı Tarım Kredileri​ ile yanınızdayız.







Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.