Çalışma hayatınız bittikten sonra huzurlu bir yaşam sürmek için neler yapmanız gerektiğini düşünüyor ya da planlıyor olabilirsiniz. Sosyal güvenlik sistemine katılmak çok sayıda avantajı ve güvenceyi beraberinde getiriyor. Peki, temel sosyal güvenlik haklarından faydalanmaya yarayan isteğe bağlı sigorta nedir? Bu sisteme dâhil olmak için nelerin yapılması gerekir?
İsteğe Bağlı Sigorta Nedir?
Emeklilik, malullük ya da ölüm gibi durumlarda sosyal güvenlik haklarından yararlanmak isteyen bireylerin dışarıdan prim ödeyerek dâhil oldukları sisteme isteğe bağlı sigorta adı verilir. İsteğe bağlı sigorta, uzun vadeli sigorta kollarıyla genel sağlık sigortasını kapsar. Halk dilinde genellikle dışarıdan prim ödeme yöntemi olarak bilinir ve Türkiye'de 5510 sayısı kanunla düzenlenip hayata geçirilir.
Belirtilen şartları sağlayan herkes kolayca bu uygulamadan yararlanabilir ve primlerini ödemeye devam ettiği sürece sistemin avantajlarından faydalanabilir. Herhangi bir işverene tabii olmadan sosyal güvenlik sistemine katılmayı sağlayan bu uygulama, mavi ya da beyaz yakalı çalışan olunmasa bile emekliliğe hak kazanmaya yardım eder. Örneğin freelance çalışanlar, ek iş yapanlar, herhangi bir kurumda çalışmayanlar veya kısmi zamanlı çalışanlar isteğe bağlı sigorta sayesinde sosyal güvenlik sistemine dâhil olabilirler.
İsteğe Bağlı Sigorta Kimler Tarafından Yaptırılabilir?
Dışarıdan prim ödeyerek isteğe bağlı sigorta yaptırmak için şu şartların sağlaması beklenir:
• 18 yaşını doldurmuş olmak,
• Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak,
• Sigortalı olarak çalışsa da ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
• Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
• İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle kuruma başvuruda bulunmak.
Normal şartlarda bu haktan yararlanmak için Türkiye'de yaşamak şarttır. Ancak Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşması bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenler tarafından bu ülkelerde yaşayıp çalıştırılmak üzere götürülen vatandaşlarımız için isteğe bağlı sigorta şartları esnetilerek Türk işçilere dışarıdan prim ödeme hakkı tanınır. Ayrıca uygulama kapsamında vatandaşlık bağı aranmadığı için Türkiye’de ikamet eden ve herhangi bir işte çalışmayan yabancı uyruklular da isteğe bağlı sigorta sistemine katılabilirler.
İsteğe Bağlı Sigorta Nasıl Yaptırılır?
İnternet üzerinden ya da bizzat SGK'ya giderek isteğe bağlı sigorta başvurusu yapılabilir. Bunun için ilk defa başvuruda bulunacakların Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin ekinde yer alan isteğe bağlı sigortalılık giriş bildirgesinin çıktısı alıp doldurması, sonra ikamet adresinin bağlı olduğu SGK müdürlüğüne gitmesi gerekir. Temel bilgilerin yer aldığı başvuru formu işleme sokulduktan sonra kişi sisteme dâhil edilir ve primlerini ödemeye başlar. Eğer tekrar başvuru yapılacaksa talep dilekçesiyle kuruma müracaat edilmelidir.
İlk defa bu sisteme katılacak olanlar e-Devlet üzerinden başvurularını yapabilirler. T.C. kimlik numarası ve şifreyle sisteme girildikten sonra arama kısmına "İsteğe Bağlı İlk Tescil Kaydı" yazarak ilgili hizmete erişilebilir ve kısa sürede başvuru tamamlanabilir. Ancak daha önce bu uygulamaya dâhil olup çıkan ve yeniden isteğe bağlı sigorta yaptırmak isteyenler fiziksel başvuru yöntemini tercih etmelidir.
Başvuru tamamlandıktan sonra primlerin aylık olarak ödenmesi beklenir. Ancak ait olduğu ayın primini en geç 12 ay içinde ödemeyenlerin o aya ait prim borcunu ödeme imkânı ortadan kalkar ve ilgili ay için sigortalılara hizmet verilemez.
İsteğe Bağlı Sigortanın Avantajları Nelerdir?
Pek çok hak tanıyan isteğe bağlı sigortanın bazı avantajları şu şekilde sıralanabilir:
• Sağlık ve güvenlik hizmetlerine dâhil olabilirsiniz.
• Zorunlu sigortası bulunan kişiler gibi eczane hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.
• Standart çalışma hayatınız kesintiye uğradıysa emeklilik için kalan prim günlerinizi dışarıdan tamamlayabilirsiniz.
• Ölüm durumunda eş ve çocuklarınıza emekli maaşınızı bırakabilirsiniz.
• İsteğe bağlı sigorta sistemine girmek ya da bu programdan çıkmak çok kolaydır. Tek bir başvuruyla sisteme dâhil olabilir ya da dilediğiniz zaman uygulamadan ayrılabilirsiniz.
İsteğe Bağlı Sigortanın Prim Ücreti Ne Kadardır?
Kişilerin aylık gelirine göre belirlenen isteğe bağlı sigorta ücreti, 4A ve 4B sigorta kollarına göre değişir. Bu aylık gelir, prime esas günlük kazanç alt sınırıyla üst sınırı arasında kalmak koşuluyla sigortalı tarafından beyan edilen günlük kazanç tutarıdır. 4A'dan sisteme dâhil olmak isteyenler, bu sigorta kolu için belirlenen alt ve üst sınır çerçevesinde prim ödeyebilirler. Söz konusu 4B sigorta kolu olduğunda kişilerin aylık gelirinin %32'si kadar prim ödemesi beklenir. Ev hanımlarının sigorta primleriyse asgari ücret üzerinden belirlenir.
Siz de isteğe bağlı sigorta başvurusunda bulunarak sosyal güvenlik haklarından yararlanabilirsiniz. Ödemelerinizi ister İşCep uygulaması ister İş Bankası İnternet Şubesi üzerinden kolayca yapabilirsiniz. Dilerseniz ödeme için SGK'nin resmi sitesini tercih edebilir ve işlemi İş Bankası Bankamatik veya kredi kartınızla gerçekleştirebilirsiniz.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.