Kısaca ‘taşınmaz’ anlamına gelen gayrimenkul, Arapça kökenli bir kelimedir. Taşınması mümkün olmayan ev, bina, dükkân ve arsa gibi mülkiyetleri ifade eder. Menkul hisse senedi, döviz, otomobil gibi değerli malları kapsar. Ekonomik anlamda kıymeti yüksek, taşınabilir mallar için menkul denir. Televizyon ve telefon gibi eşyalar da menkul olarak ifade edilir.
Gayrimenkul Nedir?
Sözlük anlamı emlak ve taşınmaz olarak aynı anlamda kullanılan gayrimenkul, arazi ve arazi üzerinde su kaynakları, ağaç, mineral, bina, ev, çit, köprü gibi insan eliyle yapılmış veya doğada kendiliğinden var olan arazi üzerinde yer alan yapıları kapsamaktadır. Gayrimenkul kısaca ekonomik değeri ifade eden, paraya çevrilmesi ya da parayla ifade edilmesi mümkün olan kıymetli mallara denir. Mali değere sahip varlıklardan olan gayrimenkulü diğer mali varlıklardan ayıran özellik araziye bağlı oluşu ve taşınmaz olmasıdır. Gayrimenkul sıklıkla emlak kavramı ile aynı anlamda kullanılsa da emlak, gayrimenkul üzerinden tasarruf edilebilenlere denir.
Gayrimenkul Türleri Nelerdir?
Bazı araştırmacılar gayrimenkulleri türlerine göre sınıflandırmıştır. Buna göre apartman dairesi, müstakil ev, villa, bina gibi oturum amaçlı gayrimenkullere konut amaçlı gayrimenkuller; mağazalar, iş merkezleri, ticari işletmeler, turizm tesisleri gibi ticaret faaliyetinin yürütüldüğü gayrimenkullere ticari gayrimenkuller; fabrikalar, imalathaneler gibi sanayi kapsamında olan gayrimenkullere endüstriyel gayrimenkuller; tarım amaçlı kullanılan ve kullanana gelir getiren gayrimenkullere tarımsal gayrimenkuller; havaalanları, dini ibadethaneler, müzeler, eğitim tesisleri gibi yapıları kapsayan gayrimenkullere özel amaçlı gayrimenkuller deniyor. Bu sınıflandırmaların haricinde karma kullanımlı gayrimenkuller, turizm amaçlı gayrimenkuller, kentsel nitelikli araziler, arsalar ve çiftlikler de gayrimenkul türleridir.
Gayrimenkul Geliri Ne Demektir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesine göre, “Sahibinin ticari, zirai ve mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilebilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.”
Menkul sermaye iradi sayılan gelirler ise şöyledir; “Her çeşit hisse senetlerinin kâr payları, iştirak hisselerinden doğan kazançlar yani Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve komanditerlerin kar payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar, kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr payları, Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu faizleri ile diğer her türlü tahvil ve bono faizleri, her çeşit alacak faizleri, mevduat faizleri, hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller, iştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan paralar, her çeşit senetlerin ıskonto edilmesi karşılığında alınan ıskonto bedelleri, faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları, kâr/zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr payları ve katılım bankalarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları, menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgelerine ödenen kâr payları, repo gelirleri, tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından çeşitli adlarla yapılan ödemelerdir.”
Gayrimenkul ile Gelir Nasıl Elde Edilir?
Gayrimenkulden gelir elde etmenin birçok farklı yolu vardır ancak dikkat edilmesi gerekilen birkaç noktadan bahsetmekte fayda var. Satın alınacak gayrimenkulün bulunduğu bölgenin gelişime açık bir yerde olması elde edilecek gelirin boyutunu etkiler. Eski bir evi tadilata sokup satın aldığınızdan yüksek fiyata satıp kar elde edebilirsiniz. İnşaat halinde olan bir konut projesinden ev satın alabilirsiniz. Temelden daha uyguna aldığınız evi karlı bir şekilde satarak gelir elde edebilirsiniz.
Alım ve satım yapılacak olan mülkün satış fiyatını belirlemede en önemli faktör rayiç bedelidir. Taşınmazın satış fiyatı rayiç bedelden daha düşük miktarda olamaz. Maliye Bakanlığı tarafından yapılan tespit ile belirlenen taşınmaz fiyatı valiliklere atanan komisyonlarca gerçekleşir. Bulunduğu bölgedeki fiyatların altında rakamlarda satışa sunulan konutlara rayicin altında konut deniyor. Bu konutlardan birini almak sonrasında yüksek gelir kazanma avantajı sağlayabilir.
Banka kredisiyle satın alınan gayrimenkul, bulunduğu bölgede rayiç fiyatları kontrol edildiğinde, evin toplam maliyetini geçtiği zaman ev satılır böylelikle gelir elde edilebilir.
Takas yöntemi de gayrimenkul ile gelir elde etme yollarından biridir. Daha yüksek miktarda değere sahip bir gayrimenkul ile sizin sahip olduğunuzu takas ederek gelir elde edebilirsiniz. İki ev arasındaki ücret farkını ödeyip vergiden muaf olma şansınızı da unutmayın.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.