İnsanlar, varoluşlarından beri iletişim kurarak ve hayatlarını iletişim çevresinde ilerleterek uygarlıklar kurmuşlar, medeniyeti bugünkü haline getirmişlerdir. İletişim, medeniyetlerin oluşması ve gelişmesindeki en önemli unsurlardan biridir. İnsan yapısı gereği, sosyal bir varlıktır ve hayatını sağlıklı bir şekilde idame ettirebilmesi için iletişim kurmalıdır.
Her şeyin hızlandığı, çeşitlendiği ve birçok iletişim kanalına maruz kaldığımız bugünlerde, etkili iletişim kurmak gittikçe daha önemli bir hale geliyor. İş Bankası blog olarak bu yazımızda; etkili iletişim kurma öğeleri, etkili iletişim kurarken dikkat edilmesi gerekenler, iyi bir dinleyicinin özellikleri ve iletişimde yaygın olarak yapılan hataları inceleyeceğiz.
Etkili İletişim Nedir, Neden Önemlidir?
İletişim esnasında, karşı tarafa vermek istediğiniz mesajı en net haliyle ve mümkün olan en kısa sürede iletmek, etkili iletişim olarak tanımlanabilir. Özellikle, günümüz dünyasında teknolojinin gelişmesi, yoğun iş hayatı ve gün içerisinde birçok işi halletmek zorunda olmak, etkili iletişim kurmayı neredeyse zorunlu hale getiren etmenlerden bazılarıdır. Karşı tarafa ulaştırmak istenilen mesajın net bir şekilde ifade edilmediği, ana konudan uzaklaşarak önemsiz detaylara odaklanıldığı ya da mesajı iletme aşamasında yanlış kelime ve ifadelerin kullanıldığı bir iletişim, sağlıklı sonuçlar doğurmaz ve amacına ulaşamaz. İletişim kurarken sorun yaşamamak için, etkili iletişim becerilerine sahip olmak oldukça önemlidir.
Etkili İletişimin Öğeleri Nelerdir?
Gönderici: İletişim sürecini başlatan ve mesajın karşı tarafa ulaşması için duygu, düşünce ve isteklerini ifade eden kişi veya gruplardır.
Alıcı: Göndericinin; duygu, düşünce ve isteklerini ilettiği kişi veya gruplardır.
İleti (Mesaj): Gönderici ve alıcı arasında iletişimin doğmasını sağlayan ve göndericinin alıcıya aktardığı duygu, düşünce ve isteklerdir.
Kanal: Göndericinin, iletiyi alıcıya ulaştırırken kullandığı araç veya yöntemdir. Kanal, mutlaka mesaja uygun olmalıdır. Aksi takdirde mesaj alıcıya istenildiği şekilde ulaşamaz. Kanal; söz, yazı, resim ya da televizyon, gazete, bilgisayar, telefon gibi kitle iletişim araçları olabilir.
Bağlam: İletişim unsurlarının birlikte meydana getirdikleri ortamdır. İletişimde bağlam kurulmadan, anlamlandırma yapılması mümkün değildir.
Dönüt (Geri bildirim): Alıcının, iletişim esnasında göndericiye verdiği yanıt ve tepkilerdir. Dönüt, iletişimin kalitesini ve amacına ulaşıp ulaşmadığını belirlemek açısından oldukça önemlidir.
Şifre: Gönderici, iletisini alıcı ile paylaşırken bazı öğelerden faydalanır. İletişim esnasında kullanılan; yazı, resim veya rakamların her biri şifre olarak adlandırılır.
Etkili İletişimde Gönderici Nelere Dikkat Edilmelidir?
Etkili iletişim kurma aşamasında, en önemli görev göndericiye aittir. Gönderici, iletişim sürecini yöneten kişi olduğundan, bazı özelliklere sahip olmalı ve iletişim anını doğru şekilde analiz edebilmelidir.
Gönderici, alıcıya ulaştırmayı planladığı konu hakkında bilgi ve tecrübe sahibi olmalıdır. Örneğin; ilk yardım konusunda bilgi veren bir eğitmenin bu konuda eğitim almış ve ilk yardım uygulamaları yapmış olması iletişim sürecinin sağlıklı ilerlemesi açısından şarttır. Aksi takdirde, gönderici mesajını anlatırken mesajın doğruluğundan emin olamayacak ve mesajın konusu ile ilgili alıcı veya alıcılardan sorular geldiğinde cevap verirken tereddüt yaşayacaktır.
Gönderici belli bir düşünceyi ve konuyu anlatırken iletişime en uygun kanalları ve sembolleri kullanmalıdır. Örneğin; göndericinin yoga hareketleri üzerine bilgi verdiğini düşünelim. Burada kanal olarak sadece sesli iletişim öğelerini kullanmak, iletişim sürecinin tamamlanmasının mümkün olmaması ve iletişimin amacına ulaşmaması anlamına gelebilir. Çünkü alıcı, göndericinin hem sesini duymalı hem de hareketleri uygulamalı olarak görmelidir. Bunun için de video, yüz yüze iletişim gibi kanallar tercih edilebilir.
Gönderici, iletiyi gönderirken zaman ve mekan iletiye uygun olmalıdır. Alıcıların çocuklar olduğu bir mesajın verilme zamanının gece yarısı olması ya da matematik dersi için gürültülü bir kafenin tercih edilmesi gibi durumlar iletinin mekan ve zamana uyumlu olmadığının örnekleri arasında gösterilebilir.
Gönderici, mesajı iyi bir şekilde kodlayabilmelidir. Böylece, mesaj alıcı için daha akılda kalıcı hale gelir. Örneğin mesajın için ezberlenmesi gereken formüller ya da maddeler varsa, bunlar baş harfleri ya da söylenme şekilleri baz alınarak şarkı, tekerleme vb. şekilde kodlanabilir.
Gönderici, mesajı gönderirken alıcının algı durumunu göz önünde bulundurmalıdır. Örneğin, gönderici üstün zekalı bir alıcı kitlesine sahipse ve iletisini yavaş ve basit örneklerle alıcılarına aktarmaya çalışıyorsa bu durum alıcıların sıkılmasına ve mesajı ilgi çekici bulmamalarına sebep olur.
Kısacası, gönderici alıcıyı iyi tanımalı, analiz etmeli ve iletişim süreçlerinin mesajı ile uyumlu olmasını, iletişimin uygun ortam ve kanallarla gerçekleşmesini sağlamalıdır.
Etkili İletişimde Alıcı (Dinleyici) Nasıl Davranmalıdır?
Etkili iletişimin, hedeflendiği gibi tamamlanabilmesi için dinleyiciye de bazı görevler düşer.
İyi bir dinleyici, alıcıyı dinlerken göz teması kurmalı ve göndericinin mesajını anlamak, değerlendirmek için odağını tamamen göndericiye ve mesaja vermelidir.
Gönderici, mesajı iletirken yoğun bir konsantrasyona ihtiyaç duyar. Dinleyici bunun farkında olmalı ve göndericinin mesajı aktardığı anlarda onun sözünü kesmemeli, ya da ilgisini dağıtacak davranışlarda bulunmamalıdır. İyi bir dinleyici, zamanı geldiğinde ve gönderici sözünü tamamladığında, mesaj hakkında sorular sorar ve geri bildirimlerde bulunur.
İyi bir dinleyici, her zaman sabırlıdır ve göndericiye, mesaj ile ilgilendiğini ve mesajı anlamak için çabaladığını hissettirir. Bu da göndericinin mesajı daha çok sahiplenmesine ve daha istekli şekilde alıcıya aktarmasına yardımcı olur.
Gönderici ve alıcının uyum içinde olduğu durumlarda, mesaj karşı tarafa istenildiği şekilde aktarılabilir ve etkili iletişim süreci başarıyla tamamlanır.
İletişimde Yapılan Başlıca Hatalar Nelerdir?
Stres altındayken iletişim kurmak ve ruh halinizin iletişimi olumsuz yönde etkilemesi.
Sürekli konuşmak ve karşı tarafın konu ile alakalı geri bildirimde bulunmasına ya da iletişim sürecine dahil olmasına izin vermemek.
Gönderici ya da alıcının ciddiyetsiz davranması, alaycı bir ses tonunda konuşması ve sık sık mesajı ciddiye almadığını hissettirmesi
Göndericinin, verdiği mesajın anlaşıldığını düşünmesi ancak bazı durumlarda alıcının mesajı tam olarak anlamamış olması.
İletişim esnasında odaklanılması gereken mesajdan sapmak ve farklı konulara odaklanmak.
İletişim için ayrılan süreyi efektif kullanamamak.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.