Yayınlanma Tarihi Logosu Yayınlanma Tarihi: 01.02.2021
Okuma Süresi Logosu Okuma Süresi: 4 dakika
Amortisman yani yıpranma payı, işletmelerin kullanmak üzere aldıkları varlıkların aşınması ya da eskimesi gibi durumlarda gösterilebilen gider payıdır. 

Çoğunlukla işletmeler, alınan eşyaları 1 yıldan fazla kullanırlar. Zamanla birlikte, birçok eşya yapısı gereği deformasyona uğramaya başlar ve bu eşyaların ekonomik değerleri azalır. Böyle durumlarda varlıkların ekonomik ömrü boyunca gider yazılması gerekir. 

Şirketinizdeki demirbaşların, belirli bir kullanımdan sonra yıpranması ya da eskimesi söz konusu olduğunda siz de amortisman hesabı yapmaya başlayabilirsiniz. 

İş Bankası blog olarak bu yazımızda; amortisman ayırma koşulları, amortisman hesaplama yöntemleri ve amortisman sınırını inceleyeceğiz.

Amortisman Ayırma Koşulları Nelerdir?


Eşya, işletmede bir yıldan fazla kullanılabilir durumda olmalıdır.
Eşya yıpranabilir, deformasyona uğrayabilir ya da zamanla kıymetten düşebilecek bir yapıda olmalıdır.
Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olmalıdır.
İktisadi kıymetin değerinin, 2021 yılı için belirlenen amortisman sınırını aşması gerekir.
amortisman 
​​

Amortisman Nasıl Hesaplanır?


Vergi Usul Kanunu‘nun (VUK) 315. maddesine göre amortismana tabi olan maddi varlıklar, Maliye Bakanlığı’nın iktisadi kıymetlerin faydalı ömürlerini dikkate alarak tespit ve ilan ettiği oranlar üzerinden hesaplanır.
Amortisman hesabı için birbirinden farklı yöntemler kullanılabilir. En çok kullanılan amortisman yöntemleri ise;
 
Normal Amortisman Yöntemi: Bu yöntem eşit tutarlı amortisman olarak da bilinir. Bu yöntemde amortisman tutarı maddi duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanarak veya tutar ekonomik ömre bölünerek hesaplanır.

Örnek: Bir işletmenin KDV %18 hariç olmak üzere ederi 10.000 TL olan bir demirbaş edindiğini ve bu demirbaşın 10 yıllık ekonomik ömrü olduğunu varsayalım. Normal amortisman yöntemi ile hesap yapmak için:
Amortisman oranı 1/ekonomik ömür olarak hesaplanır. Yani 1/10 = 0,10’dur. Yüzde karşılık ise %10’dur.
Bu durumda, yıllık amortisman değeri: 10.000 x %10 = 1.000 TL’dir.
Aynı hesabın farklı yöntemi ise tutarı ekonomik ömre bölmektir. Bu durumda hesabımız 10.000 / 10 = 1.000 TL olacaktır.

Azalan Bakiyeler Yöntemi: Bu yöntem, hızlandırılmış amortisman yöntemi olarak da bilinir. Azalan bakiyeler yönteminde varlıklar, normal amortismana göre iki kat hızlı giderleşir. Giderleşme işlemi alış tutarı üzerinden değil, sene başına devreden net defter değeri üzerinden hesaplanır.

Örnek: Bir işletmenin KDV %18 hariç olmak üzere ederi 100 TL olan bir demirbaş edindiğini ve bu demirbaşın 5 yıllık ekonomik ömrü olduğunu varsayalım;

İlk yıl: 100 / 5 x 2 = 40 TL olarak giderleştirilir.

İkinci yıl: (100 – 40) = 60 / 5 x 2 = 24 TL olarak giderleştirilir.

Üçüncü yıl: (60 – 24) = 36 / 5 x 2 = 14,40 TL olarak giderleştirilir ve hesap her yıl bir önceki yılı baz alarak bu döngüde devam eder.
Yani bu yöntemde giderleşme miktarı gittikçe azalır.

Fevkalade Amortisman Yöntemi: Bu yöntem, yangın, deprem, sel gibi doğal afet ve benzeri ekstrem durumlarda varlıkların sabit değerinin kısmen ya da tamamen kaybolması sebebiyle uygulanır. Böyle bir durumla karşılaşan işletmeler, ilgili idareye başvurarak varlıklarının belirli bir bölümünün amortize edilmesini talep edebilirler.

Amortisman Sınırı Nedir?

2020 yılı başında amortisman sınırı 1.400 TL olarak belirlenmiştir. Amortisman Sınırı KDV hariç tutarlar dikkate alınarak uygulanır. 2020 yılı tarihi başından itibaren KDV HARİÇ bu sınırın altındaki demirbaş alımları direkt gider olarak yazılabilmektedir.


İçerikte yer alan bilgiler yayınlanma tarihinde ilan edilen oranlara göre hesaplanmıştır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.​