Sürdürülebilirlik üzerine Avrupa Birliği'nin bir eylem planı olan Yeşil Mutabakat konusundaki bu kapsamlı yazıyı sizlere sunuyoruz.
Green Deal olarak bilinen ve 2019 yılında ortaya çıkan Yeşil Mutabakat, Avrupa Birliği ülkelerini bağlayan bir eylem planı. Gittikçe büyüyen iklim krizinin etkilerini yavaşlatmak için 2050 yılına kadar yapılması hedeflenen bu maddeleri ve Sınırda Karbon Düzenlemesinin Türk ekonomisine etkilerini bu yazımızda ele aldık.
İklim krizi ve çevre kirliliği ile mücadele edebilmek için dünya bireysel çabaların yanı sıra daha büyük ölçekli politika değişikliklerine ihtiyaç duyuyor. Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat adımı ile küresel çapta bir değişim ve karbon salınımında büyük oranda azalma hedefleniyor.
Yeşil Mutabakat Nedir?
Tam adı AB Yeşil Mutabakatı olan bu anlaşma, Avrupa’nın 2030 yılına kadar karbon salınımlarını %55 oranında azaltma ve 2050 yılına kadar dünyanın ilk karbon-nötr kıtası olma hedefini pekiştiren bir stratejiler bütünü. Bu plandaki ana başlıklar kirliliğin ortadan kaldırılması, sürdürülebilir sanayi ve üretim, biyoçeşitliliğin korunması, sürdürülebilir ulaşım, temiz enerji ve doğa dostu inşaat olarak listeleniyor.
Yeşil Mutabakat çerçevesinde her ülke kendi içinde 2050 yılına kadar iklim değişikliğiyle mücadele için yapabileceklerine dair bir eylem planı oluşturuyor. Doğal kaynaklarının bilinçsiz tüketiminin önüne geçmek ve iklim krizini bir nebze olsun hafifletmek için oluşturulan bu eylem planında Türkiye’nin de imzası bulunuyor.
Yeşil Mutabakat Neden Önemli?
Yeşil Mutabakata imza atan ülkeler belirledikleri eylem planlarını hayata geçirdiklerinde küresel iklim krizinin etkilerini azaltmış olmayı umut ediyor. Bu anlaşma ile karbon salınımının belirlenen sektörlerde en aza indirilmesi ve daha çevre dostu teknolojilerin üretim süreçlerine entegre olması bekleniyor. Uluslararası bir anlaşma olan Yeşil Mutabakat, 193 ülkenin katılımıyla gezegenin geleceğini olumlu yönde değiştirme gücüne sahip.
Sınırda Karbon Düzenlemesi Nedir?
Orijinal adı Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) olan, Sınırda Karbon Düzenlemesi, Yeşil Mutabakat kapsamında 1 Ocak 2023 yılında uygulanmaya başlayacak olan bir regülasyon sistemi. Bu regülasyon çerçevesinde Avrupa Birliği ülkelerinin daha düşük emisyon hedefi olan ülkelerde üretim yapmasının ve bu ülkelerden ürün ithal etmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Sınırda Karbon Düzenlemesi ile ürünlerini AB dışı ülkelerde üreterek bir nevi karbon kaçağı oluşturmayı düşünen firmalar için ithal edilen bu ürünlere bir vergi ekleniyor. Bu verginin karbon kaçağı oluşma riskinin en yüksek olduğu gübre, demir-çelik, alüminyum, elektrik ve çimento sektörlerinde uygulanması planlanıyor. Böylece üretim süreçlerinin AB içinde tamamlanmış olması da amaçlanıyor.
2023-2026 yılları bu uygulama için bir geçiş dönemi olarak adlandırılıyor ve ithalatçılar için bir mali yükümlülük gerektirmiyor. Bu 3 yıllık süreçte ithalatçılar, yaptıkları ithalat süreçlerindeki karbon emisyonları ile ilgili yılın her çeyreğinde raporlamak durumunda olacak. İthalatçıların 2026 yılından sonra ise ithal ettikleri ürünler için CBAM sertifikası almaları gerekiyor.
Sınırda Karbon Düzenlemesinin Türkiye Ekonomisine Etkisi
Türkiye ve AB ülkeleri arasında yukarıda bahsedilen sektörler başta olmak üzere birçok alandaki ticaret ilişkilerinin Sınırda Karbon Düzenlemesi mekanizmasından etkilenmesi bekleniyor. İhracatçıların bu durumdan daha az etkilenebilmeleri için üretim süreçlerini olabildiğince düşük emisyonlu ve çevre dostu olacak şekilde yeniden düzenlemeleri büyük önem taşıyor.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. İşbu blog sayfası aracılığı ile sunulan tavsiyelere dayanarak alınan/alınacak yatırım kararlarının ve yapılan/yapılacak alım satım vb. işlemlerinden ve bu işlemlerin olası neticelerinden Türkiye İş Bankası A.Ş. herhangi bir surette sorumlu değildir.